Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

Πόρτες

... που οδηγούν στο παράλληλο σύμπαν του Δημήτρη Βιτάλη

Ο Δημήτρης Βιτάλης είναι ένας από τους "προπάτορες" των ελληνικών comics, και επίσης ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους τους. Τα τελευταία χρόνια η εγχώρια σκηνή ακμάζει και επεκτείνεται διαρκώς - σε σημείο που να μη μπορείς πλέον να συγκρατήσεις τα ονόματα των νέων δημιουργών, όμως το μακρινό 1987, όταν πρωτοεμφανίστηκε ο Βιτάλης, απαριθμούσε 5-6 νοματαίους και ο τίτλος "ελληνική σκηνή comics" ακουγόταν σαν το όνομα κάποιας μυστικής σέκτας ή τρομοκρατικής οργάνωσης.

Ο Βιτάλης "ξεπετάχτηκε" με τα καινούρια τότε περιοδικά βαβέλ και ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ, και συνεργαζόταν τακτικά (μάλλον άτακτα) με το δεύτερο, στο οποίο μάλιστα δημοσίευσε και την πρώτη ιστορία της εμβληματικής για τα ελληνικά comics σειράς Πόρτες. Την πρώτη περίοδο της σειράς στο ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ (1988-1990) διαδέχτηκε και μία δεύτερη στη βαβέλ και στο "9" της Ελευθεροτυπίας (1998-2006), με το πέρας της οποίας κυκλοφόρησε και μία έκδοση που συγκέντρωνε όλες τις ιστορίες (εδόσεις Ένατη Διάσταση, 2006). Ο Βιτάλης τότε μετρούσε ήδη δύο δεκαετίες στο χώρο, και ήταν μόλις η δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά του που εκδιδόταν.

Οι Πόρτες δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο ήρωα και λειτουργούν ως... χωροχρονικά παράθυρα. Ως φανταστικές δίοδοι και περάσματα των ηρώων σε εντελώς άσχετες από τις δικές τους καταστάσεις. Περάσματα που λειτουργούν σεναριακά και ως αφορμές για τις χιουμοριστικές ανατροπές του τέλους. Διέξοδοι αλλά και αδιέξοδα ταυτοχρόνως.

Οι ιστορίες είναι αυτοτελείς, κυμαίνονται μεταξύ 2 και 7 σελίδων, και έχουν μία χιουμοριστική, κάφρικη και άκρως ειρωνική διάθεση, αλλοτε λεπτή και άλλοτε πιο χοντρή. Οι δύο περίοδοι της σειράς διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, και στο εικονογραφικό στυλ του Βιτάλη, το οποίο εξελίχθηκε αξιοθαύμαστα στα 8 χρόνια που μεσολάβησαν, αλλά και στο ύφος των σεναρίων, με το πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο να γίνεται βαθύτερο και πιο "κοφτερό" όσο προχωρούσε η σειρά. Ο πόλεμος, η καταστροφή του περιβάλλοντος και η μανία του σύγχρονου ανθρώπου με την τεχνολογία είναι μερικά από τα θέματα που λατρεύει να κράζει ο έλληνας καλλιτέχνης, με τη μυθολογία και την επιστημονική φαντασία να αποτελούν επίσης αγαπημένα μοτίβα του.

Εξωγήινοι απαγάγουν ανθρώπους (στην πρώτη ever ιστορία των Πορτών), παρανοϊκοί επιστήμονες, καραβανάδες και μεγαλοκαρχαρίες έχουν βαλθεί να καταστρέψουν τον κόσμο, αρχαίοι φαραώ επανέρχονται στη ζωή, λυκάνθρωποι δεν προλαβαίνουν να βαρέσουν την ένεσή τους, άλλοι φαραώ φέρνουν σκλάβους απ'το μέλλον για να τελειώσουν μία πυραμίδα, αρχαίοι έλληνες έρχονται στο σύγχρονο κόσμο ως κατάσκοποι του Δία, ένας άλλος βλέπει εφιάλτη οτι τον τρώει ένα τέρας και τον χέζει πίσω στο κρεβάτι του ... τρελά πράματα δηλαδή ! Και υπάρχουν ακόμα πιο τρελά μέσα στο σουρρεαλιστικό σύμπαν του Δημήτρη Βιτάλη.






Το Δελτίο Τύπου της έκδοσης της 9ης Διάστασης (2006)

Όταν αρχαίες τοιχογραφίες μετατρέπονται σε κινούμενα σχέδια και κάνουν γκριμάτσες στους θεατές τους…όταν άκρως επικίνδυνα μικρόβια αποκτούν νοημοσύνη και αυτοαποκαλούνται «άνθρωποι»…όταν φανατικοί κρεατοφάγοι δειπνούν με κύριο πιάτο φανατικούς χορτοφάγους… Ο Δημήτρης Βιτάλης ανοίγει ΠΟΡΤΕΣ… σε παράλληλα σύμπαντα… στην τέχνη και την ιστορία… στο σουρρεαλιστικό χιούμορ. --

Τα πρώτα 4 σετ εικόνων που έχω παραθέσει είναι 4 ολοκληρωμένες, δισέλιδες ιστοριούλες ή... Πορτούλες (άρχισα τις αηδιούλες). Οι ιστορίες που απαρτίζουν τη σειρά είναι συνολικά 20, όμως από τη συλλογή απουσιάζει μία, η "Κυνηγός φιδιών Πίτερ Γουάιλντμαν" που είχε δημοσιευθεί στο ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ #50 (1990), επειδή ο δημιουργός είχε χάσει τις πρωτότυπες σελίδες (δε γνωρίζω αν έχουν βρεθεί από τότε). Το συμβάν αυτό είναι ενδεικτικό του underground χαρακτήρα του Βιτάλη, ο οποίος σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του (και όχι καριέρας) στο χώρο των comics ουδέποτε αναζήτησε χρήματα, αναγνώριση ή βραβεία. Αναγνώριση αξίζει σίγουρα πάντως επειδή, όχι μόνο είναι ένας από τους πρώτους αξιόλογους καλλιτέχνες που εμφανίστηκαν στις απαρχές της ελληνικής σκηνής τη δεκαετία του 80, αλλά είναι επίσης ένας από τους πιο ταλαντούχους και δημιουργικούς.






Δύο σύντομα βιογραφικά του Δημήτρη Βιτάλη

Ο Δημήτρης Βιτάλης γεννήθηκε το 1960 και είναι δημιουργός κόμικς και γραφίστας. Άρχισε να δημοσιεύει κόμικς στο Παρά Πέντε το 1987, όπου δημιούργησε τη σειρά Πόρτες, και στο Μικρό Παρά Πέντε (σειρά Νόβα). Υπήρξε σταθερός συνεργάτης του 9 της Ελευθεροτυπίας (εξώφυλλα, κόμικς, σειρά Τερέζα), ενώ δουλειές του έχουν δημοσιευτεί και σε πολλά άλλα έντυπα (Το Ποντίκι, Σινεμά κ.ά.). Το 2006 οι Πόρτες του κυκλοφόρησαν σε άλμπουμ. Έχει εργαστεί σε διαφημιστικές εταιρείες ως γραφίστας και σχεδιαστής, δημιουργώντας storyboards, σκηνικά και κινούμενα σχέδια για πλήθος εφαρμογών. Επίσης ζωγραφίζει, δημιουργεί εικαστικές κατασκευές και παίζει ντραμς σε διάφορα σχήματα.

Ο Βιτάλης ονειρεύεται κόσμους και κόμικς εδώ και δύο δεκαετίες. Ένας από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες κόμικς στην Ελλάδα, ο αρτιότερος σχεδιαστής της γενιάς του και δημιουργός αγαπημένων σειρών, όπως οι Πόρτες, Νόβα, και Τερέζα, ο Δημήτρης Βιτάλης αποτελεί ταυτόχρονα κι ένα εκδοτικό παράδοξο. Με εξαίρεση το άλμπουμ Στηβ, το Χαρούμενο Κάθαρμα (μια διασκευή κειμένων του Νίκου Τσιφόρου σε σενάριο του Νίκου Πλατή, το 1996), δεν υπήρχε μέχρι τώρα (2006) ούτε μια συλλογική έκδοση των πολυάριθμων, δημοσιευμένων σε διάφορα έντυπα ανά τα χρόνια, ιστοριών αυτού του μοναδικού δημιουργού.


Ο δημιουργός αυτοπροσώπως ανοίγει τις Πόρτες του
(προσέξτε το σχόλιο στον πίνακα πίσω)


Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015

Κουραφέλκυθρα

... Δεν είναι καν λέξη !
... Είναι τα κατακα(η)μένα comic strips του Αντώνη Βαβαγιάννη !




Τα Κουραφέλκυθρα σίγουρα κάπου θα τα έχετε πετύχει, στο internet, σε κάποιο βιβλιοπωλείο ... (αυτά), μιας και αποτελούν την πιο επιτυχημένη ελληνική σειρά comic strips των τελευταίων ετών. Αλλά και το δημιουργό τους, τον πανέξυπνο και πιο καμένο κι από χρησιμοποιημένο σπίρτο Αντώνη Βαβαγιάννη κάπου θα τον έχετε τσουγκρίσει, αφού έχει ήδη στο ενεργητικό του 10 χρόνια στο χώρο και 4 σειρές χιουμοριστικών στριπακίων, τις οποίες δημοσίευσε πρώτα στο internet σε μορφή web comics, άσχετα αν μετά κυκλοφόρησαν όλες και σε έντυπες εκδόσεις. Η πρώτη σειρά που ανέδειξε το ταλέντο του ήταν ο Φωτογράφος, που δημοσιευόταν σε ένα site που διατηρεί ο καλλιτέχνης με κάποιους παρόμοιας αισθητικής και καϊλας φίλους του, το vamvax.net. Έπειτα ήρθε το A.V.P.D. και κάπου γύρω στο 2007 ξεκίνησαν και τα Κουραφέλκυθρα, για να ακολουθήσουν και τα Κολυμπηθρόξυλα.

Τα Κουραφέλκυθρα ήταν η πρώτη δουλειά του Βαβαγιάννη με τη δική του, "παιδική" και πρόχειρη εικονογράφηση, κάτι που όμως δε χάλασε κανέναν, μιας και νομίζω οτι αναδεικνύει περισσότερο το σουρρεαλισμό του σεναρίου. Τα πρώτα στριπάκια ανέβηκαν στο vamvax.net, έχοντας ένα μικρό αλλά σταθερό και φανατικό κοινό. Έπειτα μετακόμισαν στο πιο γνωστό ελληνικό comic site, το comicdom-press.gr, από όπου άρχισε να τα μαθαίνει περισσότερος κόσμος. Πλέον έχουν ένα μεγάλο αλλά σταθερό και φανατικό κοινό, κάτι που αποδεικνύεται και από τις πολλές συλλογές που έχουν εκδοθεί, με τελευταία την Omnibus (συγκεντρωτική) της Jemma Press το 2014. Τα Κουραφέλκυθρα έχουν επίσης φιλοξενήσει guest συνεργασίες γνωστών ελλήνων καλλιτεχνών στο επετειακό 100ό στρίπ, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου Αρκά, και έχουν μεταφραστεί και στα αγγλικά με τίτλο Balderduck (εννοείται οτι δε μπορούν να μεταφερθούν όλα τα, βασισμένα σε ελληνικά λογοπαίγνια στριπάκια στα αγγλικά, και εννοείται οτι δεν υπάρχει μετάφραση για τον αγγλικό τίτλο - εδώ δεν υπάρχει για τον ελληνικό).











Η σειρά βασίζεται σε ορισμένους σταθερούς, αχαρακτήριστους χαρακτήρες, ο καθένας με το δικό του ξεχωριστό, σουρρεαλιστικό σύμπαν. Η πρώτη ever ιστορία των Κουραφέλκυθρων μας σύστησε τον κύριο Κλιάφα, που πηγαίνει σε ένα μπαρ και λέει τα άκυρα προβλήματά του στον μπάρμαν Λούθερ, για να λάβει τις ακόμα πιο άκυρες απαντήσεις του. Έχουμε επίσης τη Ζωζεφίνα, τη μικρή μαθήτρια του δημοτικού που τρελαίνει το δάσκαλό της με τις απίστευτες, χαρακτηριστικά παιδικές απορίες της, τον Κλέαρχο, του οποίου το νευρικό τικ (αυτή η κλασική αμερικανιά με τα "αυτάκια") του δημιουργεί συνεχώς προβλήματα, και τον ανώνυμο πελάτη που παραγγέλνει σούπα σε ένα εστιατόριο για να βρεί κυριολεκτικά ό,τι να'ναι μέσα.

Κι άλλους. Την κόρη της οικογένειας Δαπόντε που γνωρίζει στους γονείς της το καινούριο της αμόρε, που φυσικά είναι κάθε φορά και πιο "συμπαθέστατος", την πλάτη του τύπου που παίρνει συνεντεύξεις για μια δουλειά και τυχαίνει σε όλους τους παρανοϊκούς υποψηφίους, και φυσικά το θείο Αιμίλιο, τον αγαπημένο των φανς της σειράς (εγώ προτιμώ τον Κλιάφα), που αρχίζει τις αναπολήσεις από τη νεανική του ηλικία και το Μαριώ, χρησιμοποιώντας κάθε λογής ευφάνταστες, αναχρονιστικές λέξεις.












Ο Βαβαγιάννης πολύ απλά δεν έχει ούτε το θεό του, ούτε το θεό κάποιου άλλου, ούτε ιερό ούτε ανίερο, μιας και σατιρίζει ανελέητα την ελληνική πραγματικότητα, την pop κουλτούρα και ό,τι άλλο βρεθεί μπροστά του, με μία απολαυστική κανιβαλιστική διάθεση. Έχει δηλώσει οτι αντλεί έμπνευση από τα πάντα, π.χ τα πιτσιρίκια στα οποία κάνει μάθημα, μιας και είναι δάσκαλος στο επάγγελμα, κλέβει ατάκες φίλων του (κλασική ελληνική συνταγή), και έχει επηρρεαστεί από τα πασίγνωστα web comics Penny Arcade και The Perry Bible Fellowship. Επίσης εκτιμάει απεριόριστα το θεό Édika (προφανώς) και το μεγάλο Gary Larson, δημιουργό της σειράς The Far Side.

Η σειρά έχει αναβιώσει εώ και λίγο καιρό στο site socomic.gr με τίτλο Κουραφέλκυθρα v2.0












Να και η επετειακή συνεργασία με τον Αρκά





Ακολουθούν μερικά links από απολαυστικές
συνεντεύξεις του Βαβαγιάννη. Αξίζουν !


Επιλογή 10 αγαπημένων Κουραφέλκυθρων στη lifo
Συνέντευξη στο iefimerida
Συνέντευξη στο εΜΜΕίς

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2015

Moto Hagio - Hanshin

Μία συγκινητική όσο και συμβολική ιστορία μιας μεγάλης δημιουργού

Η Moto Hagio είναι μία από τις πιο γνωστές και επιδραστικές γυναίκες mangaka της Ιαπωνίας, όντας μία εκ των καλλιτεχνιδών που βοήθησαν τα shōjo (κοριτσίστικα) manga να "ενηλικιωθούν" και να αποκτήσουν ένα μεγαλύτερο κοινό από το περιορισμένο που υπήρχε για το είδος στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Γεννημένη το 1949 και μέλος της ανεπίσημης, αποκλειστικά γυναικείας κολλεκτίβας Year 24 Group που έδωσε νέα πνοή στο υποτιμημένο μέχρι τότε υπο-είδος, η Hagio μαζί με την Keiko Takamiya ήταν αυτές που ξεχώρισαν για την ποιότητα και την καινοτομία τους. Ασχολούμενες με σοβαρά, όχι μόνο γυναικεία κοινωνικά ζητήματα όπως η εφηβική εγκυμοσύνη και η ανδρική ομοφυλοφιλία, οι καλλιτέχνιδες του Year 24 Group προσέδωσαν στα shōjo manga κύρος και σοβαρότητα, με τον ίδιο τρόπο που ο Yoshihiro Tatsumi είχε "ενηλικιώσει" το σύνολο των manga, εισάγοντας το είδος gekiga.

Ξεκινώντας τη μεγάλη καριέρα της το 1969, η Hagio με την πιο γνωστή δουλειά της, τη σειρά The Heart of Thomas του 1974, ουσιαστικά δημιούργησε ένα νέο υπο-είδος των manga που ασχολείται με την ανδρική ομοφυλοφιλία και στοχεύει σε γυναικείο αναγνωστικό κοινό (???) . Το νέο είδος, που ονομάστηκε shōnen-ai ή yaoi, υπάρχει και σημειώνει επιτυχία μέχρι τις μέρες μας (είναι τρελοί αυτοί οι Ιάπωνες). Εκτός από τις μεγάλες σειρές όμως, η καλλιτέχνιδα καθ'όλη τη διάρκεια της καριέρας της δημιούργησε και πολλές σύντομες ιστορίες που ξεχωρίζουν για την καθαρή, εύστοχη ματιά τους, καθώς και για τη λυρικότητα και ευαισθησία τους. Μία από αυτές είναι και η συγκλονιστική 15-σέλιδη Hanshin: Half-God του 1984, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Petit Flower, και αργότερα συμπεριελήφθη στην πολύ καλή συλλογή σύντομων ιστοριών της Hagio A Drunken Dream and other stories που εξέδοσε το 2010 η Fantagraphics.

Ακολουθεί πρώτα η ιστορία και μετά η υπόθεση, για να μη spoiler-ιάσουμε κιόλας.











Υπόθεση (περιέχει spoilers στη δεύτερη παράγραφο)

Το Hanshin: Half-God (1984) παρουσιάζει την πολύπλοκη σχέση μεταξύ δύο μικρών σιαμαίων κοριτσιών που είναι ενωμένες στο γοφό. Η Yucy είναι αγγελικά όμορφη, έχοντας πάρει όλα τα εξωτερικά χαρίσματα αλλά ένα απλοϊκό μυαλό, ενώ η αφηγήτρια Yudy είναι άσχημη, χωρίς μαλλιά και ζαρωμένη, μα υπερβολικά έξυπνη (κανέναν δεν αφήνει ο θεούλης - λέμε τώρα). Η όμορφη Yucy ρουφάει όλα τα θρεπτικά συστατικά της αδερφής της και επίσης την προσοχή και την αγάπη των γονιών και των συγγενών τους, με τη Yudy να αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε αισθήματα αγάπης και μίσους, ζήλειας αλλά και συμπόνιας προς το έταιρό της ήμισυ.

Κάποια στιγμή οι γιατροί θα αποφανθούν οτι δε μπορούν να επιζήσουν και οι δύο σιαμαίες, με μόνη λύση από ιατρικής πλευράς να τις χωρίσουν, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα η παρασιτική Yucy να πεθάνει. Η απόφαση είναι ασφαλώς δύσκολη, όμως αποτελεί μονόδρομο. Η εγχείριση θα πετύχει και, όπως είχαν προβλέψει οι γιατροί, το αποστεωμένο σώμα της Yudy θα αρχίσει να ανακτά τα χαρακτηριστικά ενός νεαρού και όμορφου κοριτσιού. Η καημένη η Yucy όμως θα περάσει την ακριβώς αντίστροφη διαδικασία, με την κατάστασή της να χειροτερεύει συνεχώς μέχρι τον αναπόφευκτο θάνατό της. Τα συναισθήματα της όμορφης πλέον, και έξυπνης Yudy προς την αβοήθητη αδελφή της θα αλλάξουν ριζικά, με το μυαλό της να περνάει μία επίπονη διαδικασία αποδοχής της απώλειας, αλλά και αναζήτησης της καινούριας της ταυτότητας.




Το Hanshin: Half-God, με τον τίτλο που σημαίνει πολλά, είναι μία συγκινητική, σχεδόν σπαρακτική "απογύμνωση" του ανθρώπινου ψυχισμού σε μία πολύ δύσκολη συναισθηματική κατάσταση. Μιλάει για ενοχικά αισθήματα που μας βαραίνουν, καθώς και για τη ριζική αλλαγή που μπορεί να επιφέρει η επίλυση του προβλήματος που μας απασχολεί. Και φυσικά, αν κάποιος μπορεί να αναγνωρίσει το συμβολισμό πίσω από το προφανές, μιλάει για τις κρυφές, καταπιεσμένες πλευρές του εαυτού μας, και για την επιλογή μας να τις αποδεχτούμε ή να τις καταχωνιάσουμε σε μια απόμερη γωνιά του υποσυνείδητου. Ακόμη κι εκεί όμως, θα συνεχίσουν να υπάρχουν όπως (πιστεύω ότι) διαπιστώνει η επιζούσα της ιστορίας μας Yudy. Ακόμη κι αν "σκοτώσουμε" ένα κομμάτι του εαυτού μας που θεωρούμε άσχημο ή ντροπιαστικό, αυτό θα συνεχίσει να αποτελεί κομμάτι μας. Γιατί τελικά, η Yudy και η Yucy είναι το ίδιο πρόσωπο (προσωπική θεώρηση οφ κούρς).