Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2018

Flood! - A Novel in Pictures

3 υπέροχες χαρακτικές και διδακτικές ιστορίες

Ο Eric Drooker είναι ένας εξαιρετικός αμερικανός ζωγράφος, εικονογράφος και δημιουργός comics, και ένας από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που μένει συνειδητά έξω από το σύστημα της τεράστιας εγχώριας βιομηχανίας της 9ης τέχνης. Μάχιμος αριστεριστής σε μία χώρα που δεν υπάρχει αριστερά (λες και υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο), και απο τους βασικούς συντελεστές του έντονα πολιτικοποιημένου (όπως και ο ίδιος) περιοδικού World War 3 illustrated, ο Drooker κατακεραυνώνει με τις δουλειές του τις Η.Π.Α και τη σύγχρονη, απάνθρωπη κοινωνία των μεγαλουπόλεων.

Γνωστός περισσότερο για τις εικονογραφήσεις του αλλά και τα υπέροχα εξώφυλλα που έχει φιλοτεχνήσει για το The New Yorker, o "αντιρρησίας" αυτός των comics έχει παραδώσει μόλις 3 graphic novels στη μεγάλη καριέρα του, με το Flood! να είναι το πρώτο εξ αυτών. Κυκλοφόρησε το 1992 από την εναλλακτική εταιρεία Four Walls Eight Windows (ποιά ?), και έκτοτε έχει γνωρίσει 3 ακόμη ανατυπώσεις και πολυάριθμες βραβεύσεις.

Το Flood! περιλαμβάνει 3 μικρού και μεσαίου μήκους ιστορίες χωρίς λόγια, με κοινό παρονομαστή οτι λαμβάνουν χώρα σε μία απρόσωπη μεγαλούπολη - μάλλον τη Νέα Υόρκη - στην οποία περιδιαβαίνουν αμέτρητοι άνθρωποι που έχουν χάσει την ανθρωπιά αλλά και την ελπίδα τους. Στην πρώτη ιστορία, Home, ένας εργάτης βρίσκει μία μέρα την πόρτα του εργοστασίου που δουλεύει κλειστή, και έτσι, άνεργος, αρχίζει να αλητεύει, μεθοκοπάει, μπλέκει με πόρνες, τον μπαγλαρώνουν στη φυλακή και τελικά καταλήγει άστεγος. Στη δεύτερη ιστορία με τίτλο L, ένας άντρας μπαίνει στον υπόγειο σιδηρόδρομο, τον παίρνει ο ύπνος στο βαγόνι και βλέπει ένα όραμα όπου ξυπνάει μόνος στις άδειες σήραγγες, και προχωρώντας όλο και πιο βαθιά, γυρνάει προς τα πίσω στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Βλέπει τις ζωγραφιές των ανθρώπων των σπηλαίων, και τελικά συναντάει μία παγανιστική τελετή όπου ο σαμάνος μιας αρχαίας φυλής οδηγεί τους συμμετέχοντες σε ένα ξέφρενο, ντελιριακό χορό που εξυμνεί τις αρχαίες θεότητες της φύσης και της γονιμότητας.

Στην τρίτη και ομώνυμη ιστορία, Flood, ένας άντρας γυρνάει προς το σπίτι του εν μέσω μίας δυνατής βροχόπτωσης. Όταν γυρίσει τελικά στο φτωχικό δωμάτιό του, ανακαλύπτουμε οτι είναι δημιουργός comics και σχεδιάζει μία ιστορία με εσκιμώους. Όσο όμως η τρομερή μπόρα συνεχίζεται και το δωμάτιο αρχίζει να πλημμυρίζει, ο καλλιτέχνης μας αρχίζει να σχεδιάζει την πόλη του, και τη βροχή να την καταπίνει. Μέσω ενός συμβολικού ταξιδιού με την ομπρέλα του πάνω απο την πόλη, ο ήρωάς μας βλέπει την ιστορία της Αμερικής, από τον Κολόμβο μέχρι την άγρια δύση και από τους αφρικανούς σκλάβους μέχρι τη μάχη για τα ανθρώπινα δικαιώματα της πρόσφατης ιστορίας. Η βροχή αλλά και τα οράματα της σύγχρονης, απάνθρωπης κοινωνίας μας δε λένε να καταλαγιάσουν, με το μήνυμα του δημιουργού να γίνεται όλο και πιο εμφανές - μας αξίζει να έρθει μία καταιγίδα και να ξεπλύνει το ανθρώπινο είδος από το πρόσωπο της γης.







Το Flood! αντικατοπτρίζει απόλυτα τις πολιτικές πεποιθήσεις του Drooker, βρίθοντας συμβολισμών εναντίον του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και ρατσισμού, της κρατικής καταστολής και γενικότερα των δεινών του "θαυμαστού καινούριου κόσμου" μας, που έχει μετατρέψει τους ανθρώπους σε άβουλα ρομπότ χωρίς ψυχή. Λόγω των αριστερών μηνυμάτων αλλά και του οτι ο ήρωας της ομώνυμης ιστορίας είναι κομίστας, πολλοί εικάζουν οτι ο πρωταγωνιστής και των τριών ιστοριών είναι ο ίδιος ο δημιουργός, και οτι το graphic novel περιέχει αυτο-βιογραφικά στοιχεία. Προσωπικά δεν πιστεύω οτι ο ήρωας των ιστοριών είναι ο ίδιος, όμως μπορώ να φανταστώ τα οράματα που βλέπουν οι χαρακτήρες να προέρχονται απο προσωπικές σκέψεις ή και όνειρα του Drooker.

Φυσικά, δεν έχει και πολλή σημασία ποιός είναι ο πρωταγωνιστής, αλλά το τί συμβαίνει γύρω του. Ο ευαίσθητος αμερικανός καλλιτέχνης έχει δημιουργήσει μία κατάμαυρη εικόνα της εποχής μας, κάτι που εκφράζεται υπέροχα τόσο από την απουσία κειμένου, όσο και από την εξαιρετική, τίγκα στο κοντράστ εικονογράφηση. Θυμίζοντας τα "χαρακτικά" comics του Lynd Ward και του Frans Masereel, με πινελιές γερμανικού εξπρεσσιονισμού και τη μαυρίλα των film noir της δεκαετίας του '50, η καλλιτεχνική δουλειά του Drooker είναι πανέμορφη όσο και στιβαρή, με έντονη πειραματική διάθεση στις συνθέσεις των σελίδων και μερικά panels που έγιναν αμέσως κλασικά. Προσέξτε για παράδειγμα την παραπάνω εικόνα με τον αστυνομικό και το σκύλο, και δείτε μετά αυτό το πασίγνωστο εξώφυλλο των Faith No More.







Όταν ο μεγάλος Art Spiegelman γράφει για ένα graphic novel την παρακάτω διθυραμβική κριτική, εγώ δε χρειάζεται να γράψω τίποτα περισσότερο.

"A complex, dream-charged vision of alienation in the wet, mean streets of New York City, where primal, natural urges are suppressed in the lonely isolation of crowds. It's a picture of a soulless civilization headed toward the apocalypse. It's a poetic and lyrical novel—told virtually without words . . . Mr. Drooker has discovered the magic of pulling light and life out of an inky sea of darkness."
 —Art Spiegelman, The New York Times Book Review