Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2013

Les Fantômes du Louvre

Ο Enki Bilal βλέπει Φαντάσματα στο Μουσείο του Λούβρου

Ο Enki Bilal είναι ένας εξαιρετικός γαλλο-γιουγκοσλάβος κομίστας, με αρκετές κορυφαίες δουλειές στο ενεργητικό του (The Nikopol Trilogy, The Hatzfeld Quadrilogie, The Hunting Party κ.α), και αναλόγως αρκετά βραβεία. Έχοντας αναπτύξει ένα υπέροχο και αμέσως αναγνωρίσιμο εικονογραφικό στύλ στην πορεία της καριέρας του, δεν έχει σταματήσει ποτέ να πειραματίζεται με το ύφος και τα υλικά του - ιδιαίτερα όταν έχει να αντιμετωπίσει μία πρόκληση του επιπέδου του.

Αυτή η πρόκληση λοιπόν ήρθε από ένα μουσείο - μία ομολογουμένως αναπάντεχη πηγή, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε την όχι και τόσο υψηλή εκτίμηση που έτρεφαν για τα comics oι κύκλοι της "παραδοσιακής" τέχνης μέχρι πρίν από μερικά χρόνια. Και μάλιστα το μουσείο ήταν το πιο διάσημο και επιφανές μουσείο του κόσμου - το Λούβρο ! Μία ακόμη ιδιαίτερα ευχάριστη όσο και τρανταχτή περίπτωση αναγνώρισης των comics ως τέχνη !

Στα πλαίσια της συνεργασίας του λοιπόν με το Λούβρο, ο Bilal φωτογράφισε περίπου 400 από τα γνωστότερα εκθέματα του μουσείου, καθώς και μερικούς από τους υπέροχους εσωτερικούς του χώρους, και έπειτα ζωγράφισε πάνω στις τυπωμένες φωτογραφίες με ακρυλικά και παστέλ χρώματα. Παρασύροντάς μας σε ένα ταξίδι που διανύει 4.000 χρόνια ανθρώπινης δημιουργίας, το concept του καλλιτέχνη ήταν να αποτυπώσει τα φαντάσματα που στοιχειώνουν μερικά από τα διασημότερα έργα της παγκόσμιας τέχνης, φτιάχνοντας έτσι μια όμορφη αλληγορία που υποδηλώνει οτι τα έργα τέχνης έχουν μια δική τους ζωή, και οτι η τέχνη είναι αθάνατη.

Τα έργα του Bilal εκτέθηκαν με πολύ μεγάλη επιτυχία μέσα στο Μουσείο του Λούβρου, στην αίθουσα που βρίσκεται ακριβώς πίσω από τη Νίκη της Σαμοθράκης, από τις 20 Δεκεμβρίου 2012 έως τις 18 Μαρτίου 2013. Οι συνολικά 22 εικονογραφήσεις κυκλοφόρησαν και σε ένα artbook (Futuropolis / Louvre Éditions 2012) το οποίο περιλαμβάνει και το όνομα του κάθε φαντάσματος, την προσωπική του ιστορία και τον τρόπο με τον οποίο συνδέεται με το έργο τέχνης που στοιχειώνει.







Τα φαντάσματα του Λούβρου έχουν επιλέξει να καταλάβουν μερικά από τα γνωστότερα εκθέματα του μουσείου (εεε, δε θα έμπαιναν και όπου να'ναι), όπως το περίφημο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, τη Mona Lisa, τη στήλη του Hammurabi, ένα από τα τεράστια αγάλματα ανθρώπων-ταύρων της Μεσοποταμίας, καθώς και πίνακες του Eugene Delacroix και του Albrecht Dürer. Στους νεκρούς καταληψίες συμπεριλαμβάνονται ρωμαίοι λεγεωνάριοι, γερμανοί αξιωματικοί, ζωγράφοι, γλύπτες και μοντέλα καλλιτεχνών, οι οποίοι όσο ζούσαν είχαν κάποια σχέση με τους δημιουργούς των αυθεντικών έργων. Οι ιστορίες τους εμπεριέχουν αρκετά αληθινά ιστορικά στοιχεία, αλλά και επίσης αρκετή μυθοπλασία.

Η συνεργασία του Enki Bilal με το Λούβρο είναι η πιο πρόσφατη μίας σειράς "ανοιγμάτων" που έχει επιχειρήσει το διάσημο μουσείο προς το χώρο των comics, και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία. Με το πολύ ενδιαφέρον αυτό θέμα θα ασχοληθεί το παρόν blog σε μελλοντική ανάρτηση.






Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2013

Leviathan

Ο βασιλιάς του βυθού σε ένα εκπληκτικό,
σιωπηλό graphic novel


Ο Jens Harder είναι ένας γερμανός κομίστας και εικονογράφος με πολύ χαρακτηριστικό και όμορφο καλλιτεχνικό στύλ και πολύ ιδιαίτερη θεματολογία στις δουλειές του. Τον ενδιαφέρει η ιστορία, η φιλοσοφία αλλά και η ζωολογία (κυρίως η προϊστορική και η μυθολογική), και μάλιστα έχει βρεί μία πολύ έξυπνη και λειτουργική "φόρμουλα" για να συνδυάζει όλα του τα ενδιαφέροντα στις σελίδες των comics του. Η δουλειά που τον έκανε γνωστό παγκοσμίως ήταν το εξαιρετικό Alpha Directions (2009), στους κύκλους των ευρωπαϊκών comics όμως το ταλέντο του ήταν ήδη αναγνωρισμένο πολλά χρόνια πρίν, από το επίσης εξαιρετικό Leviathan.

Η σιωπηλή, επιβλητική, υπέροχη ιστορία του για το γιγαντιαίο μυθικό τέρας των ωκεανών κυκλοφόρησε το 2003 από τη γαλλική εταιρεία Éditions de l'An 2 σε μία ασπρόμαυρη έκδοση με σχόλια σε 4 γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, γερμανικά), και αργότερα από την ίδια εταιρεία σε ένα πανέμορφο άσπρο-μαύρο-μπλέ φορμά.

Το Leviathan δεν έχει σαφή υπόθεση ή γενικά αφηγηματική δομή - είναι απλά ένα ταξίδι στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, ειδωμένο μέσα από τα μάτια του φοβερότερου τέρατος της βιβλικής μυθολογίας. Το πρώτο κεφάλαιο, που ονομάζεται “Leviathanology,” είναι μία συλλογή αποσπασμάτων από πηγές όπως ο John Milton, ο Thomas Hobbes και το βιβλίο του Ιώβ από την Παλαιά Διαθήκη, που δίνουν πληροφορίες για την ιστορία του Leviathan, και αναγάγουν το θηρίο σε μία υπερφυσική, μυστικιστική δύναμη θεϊκής προέλευσης. Κάθε επόμενο κεφάλαιο ξεκινάει με ένα απόσπασμα από άλλα βιβλία που ενέπνευσαν τον Harder, όπως π.χ το Moby Dick του Melville (λογικό), με τις κυρίως σελίδες να καλύπτονται από υπέροχες θαλασσογραφίες που απεικονίζουν την τεράστια φάλαινα να παρευρίσκεται σε ορισμένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας. Από την κιβωτό του Νώε και τους Βίκινγκς μέχρι τη βύθιση του Τιτανικού και τα σύγχρονα ατομικά υποβρύχια, το τέρας του βυθού είναι πάντα παρόν και, δικαιολογώντας απόλυτα τον τίτλο του, συνήθως σπέρνει τον όλεθρο.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν οι πρώτες εικονογραφημένες σελίδες του βιβλίου (π.χ η κάτω αριστερά), στις οποίες παρελαύνει όλη η θαλάσσια τροφική αλυσίδα, με το μικρότερο ψάρι να καταβροχθίζεται διαδοχικά από όλο και μεγαλύτερα, καταλήγοντας φυσικά στο μεγαλύτερο πλάσμα των ωκεανών, το βασιλιά Leviathan. Ένα ακόμη σημείο που μου έκανε μεγάλη εντύπωση είναι όταν το τέρας συναντάει μπροστά του κάθε λογής φανταστικό και υπαρκτό πλάσμα της ιστορίας του κόσμου, και φυσικά πάλι τα καταβροχθίζει όλα, δημιουργώντας έτσι μια μίνι-αλληγορία για τον αδηφάγο χρόνο και την εφημερότητα των πάντων.




Η καλλιτεχνική δουλειά του Jens Harder είναι εξαιρετική, και αυτή η αντικατάσταση των γκρίζων τόνων της 1ης έκδοσης με τους βαθυγάλαζους της 2ης νομίζω οτι ταιριάζει απόλυτα σε μία θαλασσινή ιστορία, προσδίδοντας μάλιστα μία εξωπραγματική αύρα στις υπέροχες εικονογραφήσεις. Οι έντονες μαύρες γραμμές που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης αποδίδουν τέλεια την κίνηση των αντικειμένων μέσα στο υγρό στοιχείο, και έρχονται σε μία πολύ όμορφη αντίθεση με τις πιο ντελικάτες λευκές.

O γερμανός δημιουργός χρησιμοποιεί την έννοια του χρόνου πολύ ελεύθερα, συχνά πηδώντας αιώνες ιστορίας από το ένα panel στο άλλο, όπως π.χ στην κάτω αριστερή εικόνα, όπου η γιγαντιαία φάλαινα καταδύεται, με ένα drakkar των vikings να την παρακολουθεί στην επιφάνεια, ενώ στο βυθό έρχεται αντιμέτωπη με ένα σύγχρονο πολεμικό υποβρύχιο, το οποίο φυσικά καταστρέφει. Τα πάντα σε αυτό το graphic novel είναι μη γραμμικά και ελεύθερα, κάτι που το καθιστά ένα πολύ γοητευτικό μέσα στην αναρχία του "ανάγνωσμα". Φυσικά, η τόση ελευθερία μάλλον δεν αρέσει σε όλους, και αναφέρομαι σε αρκετές κριτικές που διάβασα (όλες αμερικάνικες) που, ενώ παραδέχονταν την αξία της εικονογράφησης, δυσανασχετούσαν έντονα με την έλλειψη πλοκής και συνοχής του σεναρίου. Πραγματικά δεν καταλαβαίνω τη στενομυαλιά κάποιων, οι οποίοι μάλιστα μέσω της θέσης τους έχουν τη δύναμη να επηρρεάζουν τη γνώμη του κοινού. Κρίμα (για αυτούς) κι άδικο (για τον καλλιτέχνη) ! Προσωπικά τη βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα αυτή την έλλειψη.





Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013

The End of FABLES

Οι ήρωες των παραμυθιών μας αποχαιρετούν με το τεύχος #150



Η σειρά FABLES είναι πέραν πάσας αμφιβολίας η πιο επιτυχημένη και πολυβραβευμένη σειρά comics των τελευταίων ετών. Δημιουργημένη το 2002 από το συγγραφέα Bill Willingham και τον εικονογράφο Mark Buckingham, έχει καταφέρει εδώ και πολλά χρόνια να γίνει ο best-seller τίτλος της εταιρείας Vertigo, έχοντας παράλληλα κερδίσει πάνω από δέκα βραβεία Eisner (τα αντίστοιχα Oscar των comics). Με μία πολύ απλή, ωστόσο ευφυέστατη κεντρική σεναριακή ιδέα - να χρησιμοποιήσουν ως υλικό αγαπημένα παραμύθια και τους ήρωές του ως χαρακτήρες, οι δύο δημιουργοί έχουν χτίσει μία καινούρια, μοντέρνα μυθολογία που είναι βασισμένη στην ήδη υπάρχουσα μεν, είναι απολύτως εναρμονισμένη με τη σύγχρονη εποχή δε.

Mετά λοιπόν από μία δεκαετία υπερ-επιτυχημένης εκδοτικής πορείας, ο δημιουργός της σειράς Bill Willingham αποφάσισε οτι έκλεισε ο κύκλος της, και αποφάσισε να τη διακόψει. Η ανακοίνωση έγινε στο προσωπικό site του συγγραφέα την 1η Νοεμβρίου του 2013, και αναπαράχθηκε αστραπιαία από όλα τα μεγάλα comic sites. Σε μία συνέντευξη που παραχώρησε στο Newsarama, o Willingham, εκτός φυσικά από τις θερμές ευχαριστίες προς το πρόσωπό μου για τη στήριξη και την έμπνευση που του έχω προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια, αναφέρει οτι το τελευταίο τεύχος της σειράς θα είναι το #150, το οποίο θα είναι και μεγαλύτερο σε μέγεθος. Το επόμενο τεύχος που πρόκειται να κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο του 2014 είναι το #137, οπότε το Fables #150 θα βγεί κάπου στις αρχές του 2015. Επίσης θα τελειώσει και η spin-off σειρά Fairest.

Μαζί με τους Fables όμως, θα αποσυρθεί και ο ίδιος ο αμερικανός συγγραφέας, μιας και είναι πλέον άνω των 60 ετών. Δηλαδή δεν θα αποσυρθεί ακριβώς, απλά θα σχεδιάζει πολύ προσεκτικά τις όσες επόμενες συνεργασίες του έχουν απομείνει μέχρι το τέλος της καριέρας του. Και εδώ θα ήθελα να του απευθύνω τα προσωπικά μου συγχαρητήρια (για να ανταποδώσω και τα δικά του καλά λόγια), πρώτον επειδή αποφασίζει να διακόψει μία τόσο επιτυχημένη σειρά, βασισμένος στα δικά του, αυστηρώς καλλιτεχνικά και όχι εμπορικά κριτήρια, και δεύτερον επειδή αναγνωρίζει οτι τα πιο δημιουργικά του χρόνια έχουν πλέον παρέλθει, και αποσύρεται σχετικά νωρίς, προτού αναπόφευκτα πέσει η ποιότητα της δουλειάς του.

Το μόνο που ήθελε να αποκαλύψει ο Willingham για το πώς θα ολοκληρωθεί η ιστορία του ήταν το οτι θα περιστρέφεται γύρω από τους χαρακτήρες Bigby, Snow και Rose Red, οι οποίοι ήταν και οι βασικοί πρωταγωνιστές του storyline των πρώτων τευχών της σειράς. Ευχαριστούμε πολύ κύριέ μου, αλλά το είχαμε καταλάβει. Μένει λοιπόν να δούμε αν θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα ...



Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013

Simon - Symmetry

Μία πειραματική, συμμετρική μικρή ιστορία

Ο Simon είναι ένας χαρακτήρας που δημιούργησε το 2001 ο αμερικανός κομίστας Tyrell Cannon. Οι σύντομες ιστορίες στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Simon στα 4 τεύχη που εξέδοσε ο ίδιος ο καλλιτέχνης το διάστημα 2001-2004 είναι τόσο ιδιαίτερες και πειραματικές που ποτέ δεν κατάφεραν να βρούν το δρόμο τους προς τη mainstream αμερικάνικη βιομηχανία comics, ή να αποκτήσουν ένα ευρύτερο κοινό. Χωρίς μαλλιά, στόμα και μύτη, και με ένα βιονικό αυτί στο στύλ των Μεταβαρόνων, ο Simon κυκλοφορεί στα μινιμαλιστικά, σχεδόν άδεια panels των σελίδων του δημιουργού του και βιώνει παράξενες, αλληγορικές μικρές περιπέτειες που βρίθουν συμβολισμών και νοημάτων. Ο Cannon χρησιμοποιεί έξυπνα το χαρακτήρα του για να εξερευνήσει, να παίξει και να πειραματιστεί με το μέσο των comics, επικοινωνώντας παράλληλα φιλοσοφικά μηνύματα για τη ζωή και τον κόσμο.

Το ίδιο συμβαίνει και στη συγκεκριμένη μικρή ιστορία Symmetry, η οποία δημιουργήθηκε το 2009 σε ύφος web comic (γι'αυτό και δεν υπάρχει διαχωρισμός σε σελίδες). Δυστυχώς δεν κατάφερα να βρώ πώς να παραθέσω τη μία εικόνα που την αποτελεί στο κανονικό της μέγεθος, οπότε μπορείτε να τη δείτε σε πιο μεγάλες διαστάσεις στο site του Cannon ( Simon - Symmetry ).


O Tyrell Cannon μόλις τώρα αρχίζει να ακούγεται στους ευρύτερους κύκλους της 9ης τέχνης με την πιο "κανονική" sci-fi σειρά του Victus, αλλά νομίζω οτι οι ιστορίες του με το Simon, παλιότερες και πιο πρόσφατες, είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει στην όχι και τόσο μεγάλη (χρονικά) καριέρα του.

Κυκλοφορεί και ένας συλλεκτικός τόμος του Simon (2001-2011), ο οποίος είναι διαθέσιμος μόνο από τη σελίδα του δημιουργού του.

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013

Οι απίθανες περιπέτειες του Isterix

Ο μακρινός, υστερικός ξάδερφος του Astérix !

Με αφορμή την κυκλοφορία της ολοκαίνουριας, 35ης περιπέτειας του πιο γνωστού γαλάτη της παγκόσμιας ιστορίας - του Astérix, είπα να σας παρουσιάσω ένα μακρινό του ξάδερφο, ο οποίος, αν κρίνω από το όνομά του, πρέπει να είναι λιγάκι υστερικός. Οι περιπέτειες πάντως που ζεί σε αυτό το τεύχος-παρωδία της διάσημης σειράς των René Goscinny και Albert Uderzo είναι σίγουρα υστερικές, και θεότρελες.

Ας πούμε όμως πρώτα λίγα λόγια για τον celebrity της οικογένειας. Ο Astérix λοιπόν, μαζί φυσικά με τον αχώριστο φίλο του Obelix, επιστρέφουν στο εκδοτικό προσκήνιο μετά από 8 χρόνια απουσίας και επισκέπτονται τους Πίκτους (Σκωτσέζους), όπως μαρτυράει και ο τίτλος του καινούριου album που κυκλοφόρησε στις 24 Οκτωβρίου, Astérix chez les Pictes. Με μία νέα δημιουργική ομάδα που αποτελείται από τους Jean-Yves Ferri (σενάριο) και Didier Conrad (εικονογράφηση), η σειρά που έχει πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια τεύχη παγκοσμίως και έχει μεταφραστεί σε 111 γλώσσες συνεχίζει ακάθεκτη την πορεία της.

Στη Σκωτία λοιπόν, ο Astérix και ο Obelix θα ζήσουν όπως πάντα ξεκαρδιστικές περιπέτειες, θα φορέσουν kilt - τις αντίστοιχες σκωτσέζικες φουστανέλες, θα πιούν ουίσκι, και όπως μου είπαν οι καλά πληροφορημένοι κατάσκοποί μου θα συναντήσουν και το τέρας του Λοχ Νες !

Την κυκλοφορία του album εκμεταλλεύτηκε και το κίνημα για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας από την Αγγλία, κάτι που ασφαλώς δεν ανήκε στις προθέσεις των δημιουργών. Να λοιπόν που τα comics κάνουν και πολιτική.

Ας επιστρέψουμε όμως τώρα στο μακρινό ξάδερφο του διάσημου γαλάτη, τον όχι και τόσο διάσημο κύριο Isterix, οι απίθανες περιπέτειες του οποίου κυκλοφόρησαν το 1988 σε ένα απολαυστικό one-shot τεύχος. Το τεύχος αποτελείται από πολλές μικρές ιστορίες άγνωστων γάλλων δημιουργών όπως οι Bontemps, Chanteloup, Coyote, Gégé, Grégoire, Jaap, Joop, Merezette, Mysius, Nikolaz, Papec, C. Ray, D. Ray, Rodrigue, Tournaire και Vruble, με τον Coyote να υπογράφει και το όμορφο εξώφυλλο. Στις ιστορίες αυτές, συνήθως 2 ή 3 σελίδων, οι αγαπημένοι γαλάτες όλου του κόσμου παίρνουν διάφορες ιδιότητες, από μηχανόβιοι και ινδιάνοι μέχρι αστροναύτες, ιππότες και αστυνομικοί (πού καταντήσανε αυτά τα παιδιά ?), και πρωταγωνιστούν σε θεοπάλαβες περιπέτειες που διακωμωδούν τις αυθεντικές ιστορίες του Astérix και του Obelix. Κάθε σελίδα περιέχει αρκετές αναφορές στους ήρωες του γαλατικού χωριού, αρκετοί από τους οποίους μάλιστα εμφανίζονται και ως χαρακτήρες.




Εκτός από τις ιστοριούλες, το τεύχος περιέχει και ολοσέλιδες γελοιογραφίες, όπως τις πολύ καλές δύο που έχω παραθέσει από κάτω. Στην αριστερή ο Ιστερίξ εξομολογείται στον ψυχολόγο-Ιούλιο Καίσαρα ότι τον έχει κυριεύσει η εμμονή οτι είναι ανίκητος, και στη δεξιά οι ροκαμπίληδες Ιστερίξ και Οβελίξ ακούνε με νοσταλγία την Edith Piaf να τραγουδάει το "Ο λεγεωνάριός μου". Παραδόξως, οι περιπέτειες του Isterix έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά, με τον κοντοστούπη γαλάτη να ονομάζεται Υστερίξ.




Εντάξει, όταν πρωτοείδα την πάνω δεξιά εικόνα από το οπισθόφυλλο του album, με τον Οβελίξ να κοιτάζει τσόντα γυμνός, ψόφησα στο γέλιο. Εκεί βεβαίως είναι κομμένο το καρέ, επειδή το ολόκληρο είναι ακόμη πιο... ακατάλληλο για ανηλίκους. Εγώ φυσικά έψαξα και βρήκα το αυθεντικό, και αφού γνωρίζω οτι στην εποχή μας τα ανήλικα παιδιά βλέπουν καθημερινά απείρως χειρότερα και πιο "επικίνδυνα" (από τις ειδήσεις της τρισάθλιας ελληνικής τηλεόρασης μέχρι την υπεραφθονία πορνό του internet), την παραθέτω.