Short Cuts

Χιουμοριστικά στριπάκια που παρωδούν
όλη τη βιομηχανία των manga

Ο Furuya Usamaru είναι ένας πολύ καλός και πολύ ιδιαίτερος δημιουργός manga, τόσο στη δουλειά του όσο και στη γενικότερη στάση του απέναντι στην ιαπωνική 9η τέχνη. Έχοντας επιλέξει από την αρχή της καριέρας του να παραμείνει underground, ποτέ δεν επεδίωξε τη διασημότητα και τα χρήματα που θα του προσέφερε μία μεγάλη συνεχιζόμενη σειρά, το φορμά δηλαδή που αποτελεί το 90% της (τεράστιας) ιαπωνικής παραγωγής.

Tο ακριβώς αντίθετο μάλιστα - ο ανήσυχος και πάντα πειραματιζόμενος αυτός καλλιτέχνης αρέσκεται στο να δημιουργεί μικρές, αυτοτελείς ιστορίες, που πολλές φορές είναι τόσο μικρές που καταλαμβάνουν μία μόνο σελίδα (comic strips). Το Short Cuts είναι λοιπόν μία συλλογή strips του Usamaru από την πρώιμη, άκρως πειραματική περίοδο της καριέρας του, που δημοσιεύονταν στο περιοδικό Young Sunday της εταιρείας Shogakukan την περίοδο 1996-1998, και μοιάζουν ιδιαίτερα με τα θεότρελα, σατιρικά μονοσέλιδα του εξαιρετικού ντεμπούτου του καλλιτέχνη, Palepoli (1994-1996).

Σε αυτό που διαφέρει το Short Cuts από το εμβληματικό Palepoli είναι οτι είναι λιγότερο πειραματικό στο καλλιτεχνικό στύλ, και επικεντρώνει την ανελέητη και κάφρικη σάτιρά του σε ένα συγκεκριμένο γνώρισμα της βιομηχανίας των manga - την εμμονή μέχρι αρρώστιας με τα kogals, δηλαδή τις γιαπωνέζες μαθήτριες με τις σχολικές στολές (πιο κάτω στο post θα επεκταθώ περαιτέρω). Τις βλέπουμε λοιπόν να γίνονται ρομπότ, παλαιστές sumo, επιδειξιομανείς ντετέκτιβ και επαγγελματίες δολοφόνοι με όπλα φτιαγμένα από... τα περιεχόμενα μιας σχολικής τσάντας (!), να μαστιγώνονται από αρκουδάκια, να κατεβαίνουν στις εκλογές, να αποκτούν μεταλλαγμένα μέρη του σώματός τους και πολλές, πολλές άλλες διασκεδαστικές όσο και διεστραμμένες παραλλαγές. Είναι όμως τόσο κάφρικη, ισοπεδωτική και "ό,τι να'ναι" η διάθεση του πανέξυπνου Usamaru, που η διαστροφή περνάει σε δεύτερη μοίρα, ή μάλλον η σάτιρα περνάει από πάνω της με μπουλντόζα και την κάνει τηγανίτα.

Το Short Cuts κυκλοφόρησε συλλεγμένο σε μορφή graphic novel το 1998 στην Ιαπωνία από τη Shogakukan, και το 2002 μεταφράστηκε και στα αγγλικά από τη Viz media, με αλλαγμένο τον προσανατολισμό ανάγνωσης στα δυτικά πρότυπα (από τα αριστερά προς τα δεξιά). Αυτές τις εικόνες έχω παραθέσει, για να είναι πιο εύκολα αναγνώσιμες από εμάς τους δυτικούς (τρομάρα μας). To 2003 κυκλοφόρησε και το Short Cuts 2, με τον καλλιτέχνη να συνεχίζει πολλές από τις μικρές ιστορίες του νο.1, με τους ίδιους θεοπάλαβους πρωταγωνιστές.

Είναι δύσκολο για εμάς να το κατανοήσουμε, όμως στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου η μανία με τα kogals, και γενικότερα οι κάθε λογής διαστροφές - είτε είναι σεξουαλικού περιεχομένου, είτε όχι - έχουν πάρει διαστάσεις μάστιγας. Ίσως λόγω της καταπίεσης που η υπερβολικά αυστηρή και τυπολατρική ιαπωνική κοινωνία ασκεί στους πολίτες, ένα ανησυχητικά μεγάλο μέρος του ανδρικού πληθυσμού έχει την ανάγκη να ξεσπάσει τα καταπιεσμένα του ένστικτα με έναν κάπως... extreme τρόπο. Ο όρος otaku, που σημαίνει ο κολλημένος με manga και anime αλλά έχει και την "κρυφή" έννοια του ανώμαλου, δε θεωρείται πλέον προσβλητικός, ενώ και άλλες συμπεριφορές που στο δυτικό κόσμο χαρακτηρίζονται (δικαίως) ανώμαλες και θα κατέληγαν τουλάχιστον σε σφαλιάρα, στην Ιαπωνία θεωρούνται απολύτως φυσιολογικές. Otaku είναι φυσικά και πολλοί δημιουργοί manga και anime, γι'αυτό και υπάρχει τέτοια υπερ-πληθώρα ζωγραφισμένης τσόντας (hentai) στην Ιαπωνία. Οι αναγνώστες otaku διαβάζουν ή βλέπουν τα hentai που φτιάχνουν οι καλλιτέχνες otaku, ανωμαλιάζουν περισσότερο, και την πληρώνουν οι μαθητριούλες που περισσότερο φοβούνται τους otaku παρά τον κακό το λύκο.

Όλη αυτή την αρρωστημένη κατάσταση λοιπόν σατιρίζει ο Furuya Usamaru στο Short Cuts, με την εξυπνάδα και την καφρίλικη διάθεσή του να μεγιστοποιούν τον αντίκτυπο του σχολίου του. Και επειδή κάποια στριπάκια απαιτούν γνώση της ιαπωνικής κοινωνίας και κουλτούρας για να γίνουν κατανοητά, στο τέλος της αγγλικής έκδοσης της Viz υπάρχουν επεξηγηματικά σχόλια για ο,τιδήποτε μπορεί να φανεί περίεργο στα μάτια ενός δυτικού (που είναι πολλά).

H τελευταία εικόνα (πάνω αριστερά) αποτελεί μία παρωδία της εκπληκτικής anime ταινίας Princess Mononoke του Hayao Miyazaki. Και φυσικά, δεν είναι η μόνη διακωμώδηση γνωστών anime και manga που υπάρχει στο βιβλίο. Η επόμενη σελίδα από αυτήν π.χ παρωδεί τη Nausicaa του ίδιου δημιουργού, αλλά το σχεδιαστικό της στυλ δε μου άρεσε τόσο ώστε να την παραθέσω.

Οι σελίδες 3 και 4 του Short Cuts 1 (1998)