Παρασκευή 21 Αυγούστου 2015

La fièvre d'Urbicande

Ο 2ος τόμος της εκπληκτικής σειράς Les Cités Obscures των Schuiten - Peeters


To La fièvre d'Urbicande (Fever in Urbicand, Ο πυρετός της Ουρμπικάνδης) είναι ο 2ος από τους πλέον 12 τόμους της σειράς-ορόσημο στην ιστορία των ευρωπαϊκών comics, Les Cités Obscures (The Obscure Cities ή Cities of the Fantastic). Η σειρά ξεκίνησε το μακρινό 1983 με την έκδοση του Les murailles de Samaris (Τα τείχη της Σαμάρις), με τον πιο πρόσφατο, 12ο τόμο να κυκλοφορεί το 2012 με τίτλο 12 La Douce (Η γλυκιά 12).

Δημιουργοί της σειράς που έχει ως πρωταγωνιστές πόλεις και κτίρια παρά ανθρώπους είναι ο βέλγος σεναριογράφος Benoît Peeters και ο παιδικός του φίλος και εκ-πλη-κτι-κός εικονογράφος François Schuiten, ο αποκαλούμενος επίσης και ως "αρχιτέκτονας των comics".

To La fièvre d'Urbicande πρωτοδημοσιεύθηκε σε συνέχειες στα τεύχη #68-73 του εξαιρετικού γαλλικού περιοδικού (À Suivre), το 1985 κυκλοφόρησε ολοκληρωμένο στα γαλλικά από την Casterman, παραδόξως το 1986 στα ελληνικά από τις εκδόσεις ARS LONGA - NEMO σε μία πλέον δυσεύρετη έκδοση, και τo 1987 στα αγγλικά από την NBM. Το 1986 έλαβε το σημαντικότατο βραβείο του καλύτερου άλμπουμ της χρονιάς στο φεστιβάλ της Angoulême.

Η ιστορία μας ξεκινάει όταν μία μέρα, στο γραφείο του αρχιτέκτονα Eugen Robick στην πόλη Ουρμπικάνδη, δύο εργάτες του αφήνουν έναν άγνωστης προέλευσης μεταλλικό κύβο που βρήκαν ενώ δούλευαν σε κάποια οικοδομή. Ο ανώτερος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής της πόλης επεξεργάζεται τον κύβο, και αφού δε βρίσκει κάτι παράξενο σε αυτόν, τον αφήνει πάνω στο γραφείο του. Την επόμενη μέρα όμως, παρατηρεί έκπληκτος οτι για κάποιον μυστηριώδη λόγο οι πλευρές του έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται, και να διαπερνούν το έπιπλο και τα αντικείμενα που είχε πάνω του. Μέρα με τη μέρα η παράξενη κατασκευή μεγαλώνει ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας ένα πλέγμα μεταλλικών δοκών το οποίο διαπερνά τα πάντα, από τοίχους και κτίρια μέχρι ανθρώπους, χωρίς να τα καταστρέφει.

Το πλέγμα εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς, αλλάζοντας καθημερινά το αστικό, Art Deco με στοιχεία Art Nouveau τοπίο της Ουρμπικάνδης και τελικά ενώνοντας τις δύο πλευρές της πόλης, τις οποίες χωρίζει ένας ποταμός. Αυτό δυσανασχετεί την κεντρική διοίκηση της ευημερούσας πλευράς, αφού πλέον οι κάτοικοι της παραμελημένης και φτωχής αντίπερα όχθης μπορούν να περάσουν απέναντι χωρίς διαβατήριο. Οι φόβοι τους είναι δικαιολογημένοι, αφού τελικά οι κρατικές δομές θα παραλύσουν, και η Ουρμπικάνδη θα ζήσει μία ιδιότυπη μορφή αναρχίας. Ο κόσμος διχάζεται ανάμεσα σε αυτούς που υποστηρίζουν το "δίκτυο", προσδίδοντάς του σχεδόν θεϊκές ιδιότητες, και σε αυτούς που το φοβούνται, βλέποντάς το ως έναν απρόβλεπτο, εξωγενή παράγοντα που δε μπορούν να κατανοήσουν ή να ελέγξουν. Ο στενόμυαλος και τεχνοκράτης Robick, έχοντας πάντα το διακαή πόθο να ανακατασκευάσει τη βόρεια, φτωχή όχθη όπως έκανε με τη νότια, και να ολοκληρώσει την τρίτη γέφυρα που θα ενώνει τις δύο πλευρές, τάσσεται παραδόξως με τους πρώτους. Έτσι, με τη βοήθεια της ερωμένης του Sophie, θα ξεκινήσει μία προσωπική αναζήτηση για να βρεί το νόημα πίσω από αυτή την παράξενη υπόθεση.






Το La fièvre d'Urbicande είναι όπως είπαμε ο 2ος τόμος της σειράς Les Cités Obscures, είναι όμως στην ουσία ο πρώτος που αναπτύσσει εκτενώς τα φιλοσοφικά νοήματα γύρω από την αρχιτεκτονική, την τεχνολογία και το σύγχρονο, αστικό τρόπο ζωής που αποτελούν τον πυρήνα της εξαιρετικής αυτής σειράς. Και αυτό επειδή ο 1ος τόμος, Les murailles de Samaris, είχε μόλις 44 σελίδες, κάτι που παραδοσιακά αποτελούσε τον κανόνα για τα γαλλικά graphic novels. Οι Schuiten και Peeters όμως, βλέποντας οτι αυτό το φορμά δεν τους έφτανε για να αναπτύξουν τις πολύπλοκες ιδέες και την αφηγηματική τους δομή, αποφάσισαν στο 2ο τόμο να αυξήσουν τις σελίδες σε 68, μία κίνηση που αποτελούσε καινοτομία για την εποχή. Επίσης, το βιβλίο ξεκινάει με ένα εκτενές γράμμα του Robick προς το ανώτατο συμβούλιο της πόλης, ζητώντας τους για πολλοστή φορά να του επιτρέψουν να συνεχίσει το έργο της τρίτης γέφυρας, αλλά εις μάτην. Το γράμμα αυτό λειτουργεί ως ένας όμορφος πρόλογος, εισάγοντας τον αναγνώστη στην κατάσταση της πόλης της Ουρμπικάνδης, και συστήνοντάς μας τον κύριο πρωταγωνιστή της ιστορίας.

Καινοτόμα για την εποχή ήταν επίσης η κυκλοφορία ενός συνοδευτικού τεύχους την ίδια χρονιά με την έκδοση του κύριου τόμου (1985), με τίτλο Le Mystère d’Urbicande (ε, δε θέλει μετάφραση νομίζω). Το τεύχος των 25 εικονογραφημένων σελίδων ήταν στην ουσία μία ακαδημαϊκή διατριβή πάνω στο θέμα της Ουρμπικάνδης, γραμμένη από κάποιον καθηγητή R. de Brok, με σχόλια από τον... Eugen Robick ! Η έξυπνη αυτή ιδέα είχε σκοπό να προσδώσει στη σειρά μία αίσθηση ψευδο-αληθοφάνειας, να δημιουργήσει την εντύπωση ενός αληθινού κόσμου για τις Πόλεις του Φανταστικού. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε και με τους επόμενους τόμους της σειράς, με τις συνοδευτικές εκδόσεις, πολλές από τις οποίες δεν ήταν καν comics, να σπρώχνουν τη σειρά πέρα από τα σύνορα των 2 διαστάσεων και να της δίνουν μία δική της, ανεξάρτητη ζωή.

Περιέχοντας αναφορές σε υπαρκτούς, μεγάλους αρχιτέκτονες, όπως τον αρχιτέκτονα του Hitler, Albert Speer, τον Étienne-Louis Boullée, αντικείμενο επίσης της εξαιρετικής ταινίας "Η κοιλιά του αρχιτέκτονα", τους Charles Rennie Mackintosh, Joseph Maria Olbrich και πάρα πολλούς άλλους, ο Πυρετός της Ουρμπικάνδης αποτελεί επίσης ένα φόρο τιμής στην τέχνη της χαρακτικής των αρχών του 20ου αιώνα. Αυτό γίνεται εμφανές κυρίως από τη φούλ στο κοντράστ, ασπρόμαυρη και όπως πάντα εντυπωσιακή εικονογράφηση του François Schuiten, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τα απαλά χρώματα του Les murailles de Samaris, αλλά και από ένα δρόμο της πόλης που ονομάζεται Masereel, από τον εξαιρετικό φλαμανδό χαράκτη και "προπάτορα" των graphic novels, Frans Masereel (1889-1972).

Εκτός από τις καλλιτεχνικές αναφορές όμως, αυτό το πολυδιάστατο έργο εξερευνά επίσης πολλά ηθικά και κοινωνικο-πολιτικά ζητήματα. Το δίκτυο που ενώνει τις δύο όχθες με τη χαοτική διαφορά στο βιοτικό επίπεδο δρα ως αναρχικό στοιχείο, βοηθώντας τους κατοίκους να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους απέναντι στους μέχρι πρότινος άγνωστους γείτονές τους, και τελικά να απολαύσουν μία ελευθερία που δεν είχαν φανταστεί ποτέ. Επίσης, ακόμη και ο λάτρης της οργάνωσης και της τάξης πρωταγωνιστής της ιστορίας μας αναγνωρίζει οτι ένα στοιχείο α-ταξίας μπορεί να προσδώσει ενδιαφέρον και ζωή σε ένα κατά τα άλλα απολύτως τακτοποιημένο, και άρα βαρετό, περιβάλλον (την ίδια φιλοσοφία εφαρμόζω και στο - αχούρι - σπίτι μου).






Τον Απρίλιο του 1992, στο τεύχος #171 του (À Suivre) εμφανίστηκε μία όμορφη ολοσέλιδη εικονογράφηση του Schuiten, "μεταμφιεσμένη" σαν απόκομμα της γνωστής εφημερίδας των Πόλεων του Φανταστικού L'Echo des Cités, και έχοντας τον τίτλο Une vision d’Eugen Robick. H εικονογράφηση παριστάνει τον ήρωά μας στο εργαστήριο του, προσπαθώντας να ολοκληρώσει τη δουλειά που ξεκίνησε στο τέλος της ιστορίας του Πυρετού της Ουρμπικάνδης (δε λέω τί). Η εικονογράφηση συμπεριελήφθη και στην υπέροχη συλλογή σελίδων της εφημερίδας L'Echo des Cités, που εκδόθηκε σε μορφή άλμπουμ το 1993.

Επίσης, στην τρίτη, αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη γαλλική έκδοση του Πυρετού το 2008, οι Schuiten και Peeters προσέθεσαν μία σύντομη ιστορία 3 σελίδων, η οποία ακολουθεί ένα γερασμένο Eugen Robick σε ένα ταξίδι του στην πόλη της Brasilia. Η Brasilia είναι, όπως και στο δικό μας κόσμο, η πρωτεύουσα της Βραζιλίας, αποτελώντας μάλιστα την πιο κοντινή σε εμφάνιση και σχεδιασμό πόλη της δικής μας πραγματικότητας με την Ουρμπικάνδη. Εκεί, ο γνώριμός μας αρχιτέκτονας θα συναντήσει ξανά το μυστηριώδες δίκτυο των δοκών, με τους δημιουργούς να υπαινίσσονται κάποια άγνωστη σχέση μεταξύ τους.

Όπως βλέπουμε λοιπόν, από το μακρινό 1983 όταν η εξαιρετική αυτή ιστορία ξεκίνησε να δημοσιεύεται στο περιοδικό (À Suivre), η Ουρμπικάνδη με τον ηθελημένα απροσδιόριστο Πυρετό της συνεχίζει να σαγηνεύει με το μυστήριό της, αλλά και να αποκτά ολοένα και περισσότερες συνδέσεις με τις υπόλοιπες Πόλεις του Φανταστικού, σαν να προσπαθεί να μιμηθεί τη συμπεριφορά του παράξενου μεταλλικού κύβου.



Το εξώφυλλο και μία σελίδα της ψευδο-διατριβής Le Mystère d’Urbicande (1985)



Το άλμπουμ L'Echo des Cités (1993) και η σελίδα Une vision d’Eugen Robick (1992)



Μία σελίδα της sequel ιστορίας (2008), και το εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης (1986)

8 σχόλια:

  1. πολυ καλη εικονογραφηση, και η ιδεα πολυ ιδιαιτερη!
    γεια σου πιθηκε! ελπιζω ολα καλα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρες Βάσωωω ! Εεεεεμ, ασπρόμαυρο με τόσο κοντράστ, ήταν σίγουρο οτι θα σου αρέσει.

      Όλα καλά με εμένα, ελπίζω κι εγώ το ίδιο και για εσάς (πςςςς, πόσο formal). Θα μπω και στο καταραμένο φου-μπου να δω τί κάνετε.

      Διαγραφή
  2. Πολύ ωραίο φαίνεται. Στα ελληνικά δε βρίσκεται με τίποτα λες Χρήστο ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι πάαααααρα πολύ ωραίο φίλε/η k_s ! Από τα πρώτα comics που διάβασα και σκέφτηκα "Μα καλά, υπάρχουν τόσες ιδέες και θέματα που μπορεί να κάνει κάποιος με αυτό το μέσο, και οι μαλάκες οι αμερικανοί ακόμα ζωγραφίζουν μπέρτες και σώβρακα ?".

      Την ελληνική έκδοση τελευταία φορά που την είδα σε μαγαζί ήταν πρίν 3-4 χρόνια. Δε σου λέω "αποκλείεται", αλλά σου λέω "πολύ δύσκολα". Καλή τύχη !

      Διαγραφή
  3. ειναι οντως πολυ καλο το εχω διαβασει αλλα μολις γυρισεις απο διακοπες ολα ειναι χαλια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ααααχ! Έτσι είναι Alice μου. Back into the pit! Υπομονή, μόνο άλλοι 10 μήνες μένουν για να ξανάρθει το καλοκαιράκι.

      Διαγραφή
  4. η ελληνική έκδοση υπάρχει εδώ:
    http://parapentebooks.gr/pyretos-tis-oyrbikandis
    εγώ την αγόρασα από το comicdom 2015


    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα φίλε Άγγελε / pengouine (αν το χρησιμοποιείς ακόμα).
      Ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία, ούτε που την είχα υπ'όψιν αυτή την έκδοση. Έχω την παλιά, του 1986, που όντως είναι δυσεύρετη. Ελπίζω η (πιο) καινούρια να βρίσκεται εύκολα, γιατί όπως ξέρεις η Ουρμπικάνδη είναι φοβερό βιβλίο και αξίζει να το μάθει ο κόσμος.

      Διαγραφή