Το πρώτο comic για τυφλούς έχει ελληνικό άρωμα

Ένα πρωτοποριακό αφηγηματικό έργο που βασίζεται σε μία καινούρια "γλώσσα" για τυφλούς !

Το Shapereader είναι ένα ρεπερτόριο από 210 σχήματα και patterns (επαναλαμβανόμενα διακοσμητικά στοιχεία - βλέπετε διπλανή εικόνα) με σκοπό να μεταφραστούν λέξεις και έννοιες σε ανάγλυφη μορφή. Στην ουσία είναι ένα νέο, εξελιγμένο "λεξικό" για τυφλούς, αλλά με διαφορετικές δυνατότητες από τη γνωστή σε όλους μας γραφή Braille.

Σκοπός της δημιουργίας του ήταν η απόδοση ενός έργου graphic fiction (comics) για ανθρώπους τυφλούς ή με προβλήματα όρασης, έτσι ώστε να αυξηθεί η απόλαυση που αποκομίζουν από την ανάγνωση ενός έργου.

Το Arctic Circle του ελληνο-βέλγου καλλιτέχνη Ilan Manouach (Ιλάν Μανουάχ), δημιουργού και του Shapereader, είναι το πρώτο αφηγηματικό έργο που χρησιμοποιεί το ρεπερτόριο Shapereader, καθώς και τη γραφή Braille. Eίναι ένα graphic novel 57 "σελίδων" που ακολουθεί 2 κλιματολόγους στο ταξίδι τους στο βόρειο πόλο για να ανακαλύψουν παγοκολόνες πάνω στις οποίες υπάρχουν χαραγμένα σύμβολα (patterns) που διηγούνται το ιστορικό των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη μας. Αποτελείται από 57 ξύλινες πλάκες και 6 βοηθητικά υπομνήματα για το Shapereader χαραγμένα με laser (όλα διαστάσεων 50cm x 35cm x 0.6cm), χρησιμοποιεί όλα τα 210 διαφορετικά patterns της "γλώσσας", και συνολικά 6.000, και ζυγίζει 95 κιλά ! Το έργο χαράχτηκε και κόπηκε από τους Γιάννη και Βαγγέλη Δημαρά της εταιρείας Production, και ο σχεδιασμός των patterns έγινε από τον Αντώνη Καλαγάτση.

Οι 6 ξύλινοι πίνακες υπομνημάτων βοηθούν τον αναγνώστη να εξοικειωθεί με το ρεπερτόριο των ανάγλυφων σχημάτων, πριν ξεκινήσει να διαβάζει την ιστορία. Τα 210 σχήματα που απαρτίζουν αυτό το λεξικό χαμηλής ευκρίνειας χωρίζονται σε κατηγορίες και συμβολίζουν συγκεκριμένα στοιχεία της ιστορίας. Υπάρχουν 28 σχήματα για χαρακτήρες, 11 σχήματα για τοποθεσίες, 47 για αντικείμενα, 35 για διαφορετικές δράσεις, 69 για συναισθήματα και τις ενδιάμεσες αποχρώσεις τους, καθώς και σχήματα για τρόπους προσφώνησης των κειμένων και άλλους αφηγηματικούς μηχανισμούς, γνωστούς στους αναγνώστες των κόμικς.

Το Shapereader απευθύνεται κυρίως σε άτομα τυφλά ή με περιορισμένη όραση, αν και η εξέλιξή του επιτρέπει να γίνει προσβάσιμο και σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. H δημιουργία του το 2013 έγινε με στενή συνεργασία του Manouach με τη Βιβλιοθήκη Τυφλών IIRIS στο Ελσίνκι, όπου ο καλλιτέχνης έκανε τα πρώτα τεστ με επισκέπτες και προσωπικό του ιδρύματος. Το project χρηματοδοτήθηκε από το φινλανδικό ίδρυμα Koneen Säätiö, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας με θέμα την τέχνη και την πολυγλωσσία. Παρουσιάστηκε στο κοινό στις 20 Νοεμβρίου του 2014 από τη γλωσσολόγο Νάντια Παρασκευούδη, στο Συμπόσιο Οπτικής Γλωσσολογίας του Αννόβερο. Το 2015 και 2016 ετοιμάζονται εκθέσεις σε Γαλλία, Βέλγιο, ΗΠΑ, Ινδία, Αγγλία και Ιαπωνία.

"Ένας λόγος που σκέφτηκα να φτιάξω ένα κόμικ για τυφλούς είναι επειδή το Μπράιγ είναι γλώσσα προς εξαφάνιση, δεν χρησιμοποιείται, τουλάχιστον στη Φινλανδία, για την αναγνωστική απόλαυση, αλλά για πολύ βασικές χρήσεις πλέον, όπως η ανάγνωση πληροφοριών φαρμάκων, ο προσανατολισμός σε δημόσιους χώρους κ.ά." δήλωσε ο δημιουργός του Shapereader και του Arctic Circle στην εφημερίδα lifo. Ο Manouach στην Ελλάδα δραστηριοποιείται στο χώρο των comics ως εκδότης της πολύ καλής εταιρείας Inkpress, που έχει μεταφράσει μεταξύ άλλων το Schizo του Ivan Brunetti και την Εκτροχιασμένη Πόλη του Kaz.

Δεν ξέρω κατά πόσο το καινοτόμο αυτό έργο εμπίπτει στην κατηγορία των comics με την αυστηρή έννοια (αν και με τον ορισμό του "συνδυασμού διαδοχικών εικόνων και κειμένου που συνιστούν μία ενιαία αφήγηση" νομίζω οτι εμπίπτει), αλλά το ζήτημα δεν είναι αυτό. Δεν έχει καμία σημασία αν το έργο είναι comics ή όχι. Σημασία έχει οτι είναι μία πρωτοποριακή όσο και αξιοθαύμαστη προσπάθεια να γίνει λίγο πιο "φωτεινή" η καθημερινότητα μίας μερίδας ανθρώπων που έχουν στερηθεί αυτήν την τόσο μεγάλη, και τόσο δεδομένη για εμάς τους υπολοίπους, χαρά της ζωής - την όραση.

Πηγή: lifo