Ανθρωποποίηση (Humanization)

Ένα αλληγορικό, ντυμένο με λέξεις εικονογράφημα

Η Ανθρωποποίηση είναι ένα βιβλίο λίγο δύσκολο στην κατηγοριοποίηση. Δεν είναι ακριβώς comics, ούτε ακριβώς artbook (συλλογή εικονογραφήσεων). Είναι κάτι ανάμεσα στα δύο, αν και δεν έχει καμία σημασία να τoυ βρούμε κάπoια κατάλληλη "ταμπέλα". Προϊόν συνεργασίας του αρχιτέκτονα / εικαστικού Διονύση Κωνσταντόπουλου με το σεναριογράφο Δημήτρη Βανέλλη, γνωστό από τις comics δουλειές του με το Θανάση Πέτρου, το βιβλίο αποτελείται από μία σειρά εικονογραφήσεων και mixed media συνθέσεων, συνοδευόμενων από μικρά κείμενα που σχολιάζουν - συμπληρώνουν τις πανέμορφες εικόνες.

Η συνεργασία έγινε λίγο "ανάποδα", μιας και οι πίνακες του Κωνσταντόπουλου υπήρχαν εδώ και αρκετά χρόνια, και μάλιστα είχαν παρουσιαστεί σε μία ομότιτλη με το βιβλίο έκθεση στη Ζάκυνθο τον Αύγουστο του 2013. Τα κείμενα του Βανέλλη προστέθηκαν στα πλαίσια της έκδοσης του βιβλίου από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος τον Ιανουάριο του 2015, ως μέσο σύνδεσης και "αποκρυπτογράφησης" των εικόνων, οι οποίες όμως είχαν εξ αρχής μία σαφή comics αισθητική και έναν αφηγηματικό ρυθμό που επέτρεπε αυτή τη σύνδεση.

Η καλλιτεχνική δουλειά του Διονύση Κωνσταντόπουλου, με τους πίνακες, τις ολοσέλιδες αλλά και δισέλιδες συνθέσεις του, είναι φανερά επηρρεασμένη από τη δουλειά του μεγάλου γαλλο-γιουγκοσλάβου δημιουργού Enki Bilal, και είναι απλά υπέροχη. Βρίθοντας συμβολισμών και αναφορών στην ελληνική μυθολογία, φιλοσοφία και ιστορία, αλλά και στη σύγχρονη, ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουμε στη χώρα μας, ο Κωνσταντόπουλος επιχειρεί κάτι σα μίξη αλλά και σύγκριση του παρελθόντος και του παρόντος, με το νικητή της άτυπης αυτής μονομαχίας να είναι εμφανής. Η mixed media τεχνική του, που παραπέμπει πάλι στον Bilal, με τα ακρυλικά, τα μελάνια και τα παστέλ να συναντούν την ηλεκτρονική επεξεργασία, λειτουργεί τέλεια στην επικοινωνία των κοινωνικο-πολιτικών μηνυμάτων και των "κυοφορούμενων ιστοριών" με τις οποίες ο καλλιτέχνης έχει διανθίσει τις εικόνες του.

Και ο Δημήτρης Βανέλλης έρχεται για να "ξεγεννήσει" αυτές τις ιστορίες και να τις τοποθετήσει γύρω από τις πανέμορφες εικόνες, συνοδεύοντας, ερμηνεύοντας αλλά και επεκτείνοντας το νοηματικό τους πλαίσιο. Και στο εγχείρημά του αυτό, να μας θυμίσει πόσο όμορφα οι λέξεις μπορούν να συνδυαστούν με τις εικόνες, κάτι που αποτελεί και την υπέρτατη δύναμη του μέσου των comics.

Όπως αναφέρει και το εκδοτικό σημείωμα του Φανταστικού Κόσμου, η Ανθρωποποίηση είναι "Ένα πείραμα-παιχνίδι μεταξύ δύο δημιουργών που εργάστηκαν ανεξάρτητα: κόντρα στην αποξένωση που βιώνει ο άνθρωπος της σύγχρονης αστικής εποχής, ο αρχιτέκτονας / εικαστικός Διονύσης Κωνσταντόπουλος αποτυπώνει μια άλλη πραγματικότητα, εμποτισμένη με ιστορία, τέχνη και φιλοσοφία, και ο σεναριογράφος Δημήτρης Βανέλλης ντύνει την πραγματικότητα αυτή με λέξεις. Οι εντυπώσεις, διαφορετικές για κάθε θεατή και αναγνώστη, αφυπνίζουν τη συνείδηση και θυμίζουν μια αθωότητα που ίσως δεν έχουμε χάσει ακόμα."

Για επίλογο άφησα μία όμορφη παράγραφο από το άρθρο ΑΝΘΡΩΠΟΠΟΙΗΣΗ: Ένα βιβλίο "χάρτης περιπλάνησης" - Ένα σκληρόδετο βιβλίο, υψηλής αισθητικής, προϊόν τολμηρού εκδοτικού εγχειρήματος, αφού αποτελεί ένα πείραμα οπτικής επικοινωνίας που επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις. Ένα βιβλίο "χάρτης περιπλάνησης" στα καταστρεμμένα σκηνικά, τοπία ενός θνήσκοντoς Πολιτισμού που περιφέρονται τα πλάσματα της Νεομυθολογίας που εντυπώνεται στο βιβλίο της ΑΝΘΡΩΠΟΠΟΙΗΣΗΣ: Άγγελοι, Νίκες, Ερωτιδείς, αυτοκαταστροφικά ανθρώπινα πλάσματα, ζώα υπό εξαφάνιση, αγάλματα που ζωντανεύουν δραπετεύοντας από τα Μουσεία που φυλάσσονται ως ανάμνηση του γεγονότος πως "οι άνθρωποι είναι ικανοί και για την ομορφιά".

Άρθρο-παρουσίαση της Ανθρωποποίησης από την Κατερίνα Δεμέτη, η οποία προλογίζει και το βιβλίο.


Η αφίσα της έκθεσης του Διονύση Κωνσταντόπουλου στη Ζάκυνθο το 2013, και το οπισθόφυλλο του βιβλίου