Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2014

Sharaz-De

Οι 1001 νύχτες ενός ευρωπαίου 
μαέστρου των comics

O Sergio Toppi (1932-2012) ήταν ένας εξαιρετικός ιταλός δημιουργός fumetti (όπως λένε στην Ιταλία τα comics), ονομαστός κυρίως για το ιδιαίτερο, αμέσως αναγνωρίσιμο και ονειρικό καλλιτεχνικό του στύλ. Στην πλούσια καριέρα του που διήρκησε αρκετές δεκαετίες, ο Toppi δημιούργησε ιστορίες για πολλά ιταλικά, γαλλικά και ισπανικά περιοδικά, όπως ιστορικά και πολεμικά δράματα, περιπέτειες για νεαρούς αναγνώστες, μέχρι και θρησκευτικές ιστορίες. Ο μόνος χαρακτήρας που έχει εμφανιστεί συχνά στο έργο του είναι ο The Collector, ένας εκκεντρικός συλλέκτης μυστηριωδών και αρχαίων αντικειμένων.

Αν και πασίγνωστος στην ευρωπαϊκή ήπειρο, ελάχιστες δουλειές του μεγάλου ιταλού δημιουργού έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Ευτυχώς, μία από αυτές είναι η υπέροχη Sharaz-De, που εκδόθηκε στην Ιταλία το 1979 και μεταφράστηκε στα αγγλικά το 2012 από την εταιρεία Archaia (μετά το θάνατό του - έλεος ρε παιδιά).

Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή (μάλλον πολύ), ωστόσο ας την αναφέρουμε συνοπτικά. Κάποτε υπήρχαν δύο πανίσχυροι βασιλιάδες που ήταν αδέρφια, ο Shahzam'an και ο Shahriyar. Ο πρώτος αδερφός, όταν ανακαλύπτει τυχαία οτι η βασίλισσά του τον απατάει, τη σκοτώνει και πηγαίνει στο δεύτερο για παρηγοριά. Όμως και εκείνου η βασίλισσα αποδεικνύεται άπιστη, και έτσι ο θυμωμένος Shahriyar αποφασίζει να εκδικηθεί όλες τις γυναίκες. Κάθε βράδυ κοιμάται με μία νέα και όμορφη υπήκοο του βασιλείου, και το πρωί τη θανατώνει. Μαθαίνοντας το μεγάλο κακό που έχει πέσει στη χώρα, η Sharaz-De, η όμορφη κόρη του άρχοντα μίας μακρινής περιοχής παρουσιάζεται με τη θέλησή της μπροστά στο βασιλιά. Αφού κοιμηθεί μαζί του όμως, και πρίν έρθει η αυγή, του λέει μια ιστορία. Όταν ανατέλλει ο ήλιος, ο βασιλιάς, μαγεμένος από τη διήγηση της όμορφης παραμυθούς, της χαρίζει τη ζωή έτσι ώστε να ακούσει άλλη μία όμορφη ιστορία. Έτσι λοιπόν, βράδυ με το βράδυ, η Sharaz-De με τη μαγευτική αφηγηματική της ικανότητα καταφέρνει να αναβάλλει την εκτέλεσή της για άλλη μία ημέρα ...







Τα 6 τεύχη της μίνι σειράς που κυκλοφόρησαν από την Archaia ανάμεσα στο 2012 και το 2013 περιέχουν από 2 ιστορίες το καθένα, με την πρώτη του 1ου τεύχους να είναι αυτή του Shahriyar και της Sharaz-De, και τις υπόλοιπες 11 να είναι οι διηγήσεις της όμορφης ανατολίτισσας στο βασιλιά της. Τα παραμύθια της είναι γεμάτα με πονηρά τζίνια, κακά πνεύματα, θησαυρούς, πρίγκηπες, μάγους, περιπέτειες, φιλοδοξίες και προδοσίες, παρουσιάζοντας το καλύτερο αλλά και το χειρότερο πρόσωπο των ανθρώπων και των θεών. Ένας πρίγκηπας θεραπεύεται από τη λέπρα, αλλά όταν η περηφάνια του υπερκεράσει την ευγνωμοσύνη του το πληρώνει ακριβά, ένας άλλος πρίγκηπας αγνοεί τη συμβουλή ενός νάνου και καταλήγει να χάσει ό,τι αγαπάει περισσότερο στη ζωή του, ένας άντρας αποκτάει ό,τι επιθυμήσει εφόσον δεν επικαλεστεί το όνομα του θεού, αλλά ξεχνάει την υπόσχεσή του, ένας άπληστος άνθρωπος κλέβει το μοναδικό θησαυρό ενός άλλου και τελικά προδίδεται από αυτόν, και πάει λέγοντας.

Ένα κοινό γνώρισμα όλων των ιστοριών είναι το λεγόμενο γύρισμα της τύχης (ή της μοίρας), με τους πρωταγωνιστές να αποκτούν αυτό που πάντα επιθυμούσαν, αλλά να το χάνουν εφόσον δεν το αξίζουν, ή να υποφέρουν άδικα και στο τέλος να δικαιώνονται. Η αλαζονεία, η αδικία και η απληστία (σχεδόν) πάντα τιμωρούνται, και συνήθως αυτοί που διαπράττουν αυτές τις αμαρτίες και καταλήγουν χωρίς τίποτα είναι οι πλούσιοι και οι ισχυροί. Ίσως θα μπορούσαμε να βρούμε ένα πολιτικό, ή ακόμη και επαναστατικό υπόβαθρο πίσω από τις διηγήσεις αυτές, αλλά δεν ξέρω αν αυτό ήταν ηθελημένο εκ μέρους του δημιουργού.






Οι περίφημες ιστορίες των 1001 Νυχτών και της Scheherazade είναι φυσικά γνωστές σε όλους, και αφηγηματικά ο Toppi δεν επιχειρεί κάποια νέα προσέγγιση ή εκσυγχρονισμό τους, περιοριζόμενος σε μία ήρεμη και πιστή αναπαραγωγή τους. Και μόνο στο χώρο των comics έχει επιχειρηθεί πολλές φορές η μεταφορά τους - κοιτάξτε π.χ το υπέροχο FABLES: 1001 nights of snowfall.

Αυτό που κάνει την εκδοχή του να ξεχωρίζει είναι ασφαλώς η εκ-πλη-κτι-κή, μοναδική του εικονογράφηση, με το πανέμορφο, υπέροχα ξεχωριστό και προσωπικό καλλιτεχνικό του στύλ. Εξαιρετικός "τεχνίτης" της ανθρώπινης φόρμας και των διακοσμητικών μοτίβων, ικανότατος τόσο στο ασπρόμαυρο όσο και στο χρώμα (2 από τις 12 ιστορίες είναι έγχρωμες), ο Toppi ξεδιπλώνει μπροστά στα έκθαμβα μάτια μας το μαγευτικό καλλιτεχνικό του όραμα, προσαρμοσμένο τέλεια στην ανατολίτικη ατμόσφαιρα των 1001 Νυχτών. Σχεδόν καμία σελίδα δεν είναι χωρισμένη στα γνωστά, αυστηρά panels (κουτάκια) που περιορίζουν τη δράση μέσα τους, καθώς ο καλλιτέχνης αρέσκεται σε ολοσέλιδες, εντυπωσιακές συνθέσεις, πειραματιζόμενος με τις φόρμες, τα σχήματα και τους κενούς χώρους με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Το κείμενο δρά ως επεξήγηση ή συμπλήρωμα των εικόνων και πολύ σπάνια παίρνει τη μορφή διαλόγων, οι φιγούρες υπερκαλύπτουν η μία την άλλη και ξεφεύγουν από τα πλαίσιά τους, και συνολικά η απίστευτη εικονογραφική ικανότητα ενός μεγάλου δημιουργού φτάνει ίσως στο αποκορύφωμά της ! Απλά εξαιρετικό !






6 σχόλια:

  1. Μα πόση ομορφιά! Υπέροχα σχέδια, μερικά μου θυμίζουν (αν μου επιτρέπεις) τον Moebius και κάποια άλλα με ταξιδεύουν (αν πάλι μου επιτρέπεις) στις ιστορίες του Sandman. (Επίσης, καναδυό μού θύμισαν λίγο το σχέδιο του League of Extraordinary Gentlemen).
    Μεγάλος θαυμασμός για τον... Ντελ Πιέρο της Ένατης Τέχνης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εεεε ? Εεεε ? Απίστευτος ο Toppi ? Αγαπητέ ντόκτορα (αν μου επιτρέπεις βεβαίως), οι ιταλιάνοι αλήθεια μετά τον Ντελ Πιέρο δε βγάλανε άλλο τέτοιο παίχτη ? Τη σχέση με το Moebius τη βλέπω, με το League δυσκολεύομαι. Άργησαν λίγο οι εκδοτικές (35 χρονάκια μόνο), αλλά το έβγαλαν και στα αγγλικά.

      Διαγραφή
  2. ποπο καταπληκτικη εικονογραφηση! μπερδευτηκα ομως λιγο, ειναι καποια τευχη ασπρομαυρα και καποια εγχρωμα ή και τα δυο σε ολα τα τευχη; και στα δυο στυλ τα παει περιφημα παντως!

    αχ, κι αλλο στη λιστα 'to buy ASAP', αμαν ρε πιθηκε! :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βάσω, δεν έχεις καταλάβει το σατανικό μου σχέδιο ? Σας προσθέτω πράγματα στη λίστα για να μη χρεοκωπήσω μόνος μου, να έχω παρέα στο Σύνταγμα που θα ζητιανεύω. Είναι φοβερό όμως, ε ? Αξίζει το μπατίριασμα (και το έχουμε συνηθίσει κιόλας).

      Είναι 6 τεύχη, από 2 ιστορίες το καθένα = 12. Από αυτές, οι 2 είναι έγχρωμες, αλλά δεν είναι στο ίδιο τεύχος. Άρα, 2 τεύχη είναι κατά το ήμισυ έγχρωμα.

      Διαγραφή
  3. ....ότι και να πούμε για τον μάγο Sergio Toppi είναι λίγο. Το σχέδιό του σε αποστομώνει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ... και ίσως αυτή να είναι η καλύτερη δουλειά του. Σίγουρα από τις πιο "πειραματικές". Τρελαίνομαι για τον τρόπο που παίζει με τη διάταξη και το σχήμα των panels, και τις συνθέσεις των σελίδων γενικότερα.

      Διαγραφή