Moebius - ARZACH

ARZACH - HARZAK - ARZAK - HARZAKC  ( + HARZAC - HARZACK )

Για όσους τυχαίνει να μην αναγνωρίζουν τον τίτλο και υπότιτλο της ανάρτησης (εκτός ίσως από το όνομα του Moebius, το οποίο πιστεύω είναι λίγο-πολύ γνωστό), φαντάζομαι οτι αυτές οι περίεργες, ομόηχες λέξεις θα μοιάζουν με κραυγές κάποιας άγνωστης, βαρβαρικής φυλής που είναι έτοιμη να επιτεθεί στον εχθρικό στρατό και να τον πετσοκόψει. Για όσους όμως αναγνώρισαν τον τίτλο, είμαι σίγουρος οτι ετοιμάζονται να θαυμάσουν για πολλοστή φορά, με την ίδια όμως πάντα συγκίνηση, ένα έργο-σταθμό στην ιστορία της 9ης τέχνης, ένα από τα ανεκτίμητα διαμάντια του χάρτινου σύμπαντος, ίσως την πιο επιδραστική εικονογραφική δουλειά comics που έχει τυπωθεί ποτέ σε σελίδες περιοδικού. Κι αυτά δεν τα λέω εγώ, τα λέει η ιστορία και η εξέλιξη του αγαπημένου μας μέσου.

Για να ξεδιαλύνω το μυστήριο λοιπόν, οι τέσσερις ομόηχες, παράξενες λέξεις του υπότιτλου είναι οι τίτλοι τεσσάρων σύντομων ιστοριών comics (8 σελίδων η κάθε μία) που δημιούργησε ο τεράστιος Moebius το διάστημα 1975-1976, και που δημοσιεύθηκαν με τη σειρά στα πρώτα τεύχη του σημαντικότατου και επιδραστικότατου γαλλικού περιοδικού Métal Hurlant. Μαζί με τις δύο της παρένθεσης αποτελούν μία ενότητα που ονομάζεται γενικά ARZACH, από τον τίτλο της πρώτης χρονολογικά ιστορίας, μίας δουλειάς που θα άλλαζε το μέσο των comics για πάντα.

ARZACH

(Métal Hurlant # 1 - πρώτο τρίμηνο 1975) - 8 σελίδες

HARZAK

(Métal Hurlant # 2 - δεύτερο τρίμηνο 1975) - 8 σελίδες

Το Métal Hurlant, και το ARZACH ειδικότερα, έσκασε σα βόμβα στη γαλλική σκηνή comics της εποχής, μαγεύοντας με την εκπληκτική του εικονογράφηση τόσο τους συναδέλφους κομίστες του Moebius και τους κριτικούς, αλλά ιδιαιτέρως το κοινό, που για πρώτη φορά αντίκρυζε ένα τόσο υψηλό επίπεδο λεπτομέρειας και χρωματισμού σε σελίδες comics. Σε συνδυασμό με την "ενήλικη" θεματολογία που αντιδιαστελλόταν πλήρως με τους παιδικούς τίτλους τύπου Asterix και Lucky Luke που μεσουρανούσαν τότε, το ARZACH ήταν μία πραγματική αποκάλυψη που σηματοδότησε τη στροφή του μέσου προς μία πιο εναλλακτική, "καλλιτεχνική" κατεύθυνση.

Και, πρίν καλά-καλά συνέλθει ο κόσμος των γαλλικών comics από το "χτύπημα", κυκλοφόρησε το δεύτερο τεύχος του Métal Hurlant με το HARZAK για να ολοκληρώσει τη δουλειά. Πλέον ήταν τελειωτικό. Όλοι οι καλλιτέχνες ήθελαν να μοιάσουν στον Moebius, όλοι οι κριτικοί ήθελαν να γράψουν για το νέο αυτό, πρωτοποριακό κίνημα, και όλοι οι αναγνώστες διψούσαν για περισσότερες τέτοιες ιστορίες. Τα comics είχαν πλέον "ενηλικιωθεί". Και πλέον ήταν τέχνη !

HARZAC

(Métal Hurlant # 3 - τρίτο τρίμηνο 1975) - 1 σελίδα - εικονογράφηση

HARZACK

(Métal Hurlant # 3 - τρίτο τρίμηνο 1975) - 2 σελίδες

 

ARZAK

(Métal Hurlant # 4 - τέταρτο τρίμηνο 1975) - 8 σελίδες

Οι ιστορίες που αποτελούν την ενότητα του ARZACH συνέστησαν στο κοινό τη μυθική πλέον φιγούρα του ιπτάμενου ταξιδιώτη με τον ψηλό σκούφο και τη μπέρτα που καβαλάει ένα πλάσμα ανάμεσα σε πτεροδάκτυλο και γλάρο, το οποίο θα βλέπαμε αργότερα και στο εκπληκτικό The Incal (Deepo). O αμίλητος τυχοδιώκτης πρωταγωνιστεί σε μικρές ιστορίες με απλοϊκά μεν σενάρια, εξαιρετική δε εικονογράφηση, σε ένα φανταστικό κόσμο εντυπωσιακών τοπίων και χρωμάτων που κατοικείται από αντιστοίχως εντυπωσιακά, μυστήρια πλάσματα. Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε σήμερα τον αντίκτυπο που είχαν όλα αυτά στο αναγνωστικό κοινό της εποχής, οι μαρτυρίες που υπάρχουν όμως αποδεικνύουν οτι ο κόσμος είχε πραγματικά μαγευτεί από το λαμπρό καλλιτεχνικό όραμα του Moebius. Και όχι άδικα.

Το 1977, o αμερικανός εκδότης του χιουμοριστικού περιοδικού National Lampoon Leonard Mogel αποφάσισε να μεταφέρει το εγχείρημα του Métal Hurlant στις Η.Π.Α, με τίτλο Heavy Metal και περιέχοντας δουλειές των πρωτοπόρων συντελεστών του γαλλικού "ξαδερφιού" του όπως οι Philippe Druillet, Enki Bilal, Caza, και φυσικά Moebius. Κάπως έτσι, ο "σπόρος" των ενήλικων comics που φύτεψε ο μεγάλος γάλλος δημιουργός με το ARZACH εξαπλώθηκε και στην Αμερική, και από εκεί και σε όλο τον κόσμο.

HARZAKC

(Métal Hurlant # 5 - πρώτο τρίμηνο 1976) - 8 σελίδες

Οι ιστορίες του ARZACH έχουν συλλεχθεί και σε έναν ομώνυμο τόμο, ενώ ο Moebius ξανασχεδίασε τον θρυλικό πλέον χαρακτήρα του το 1987 στο The Legend of Arzach, την πρώτη ιστορία με το συγκεκριμένο ήρωα στην οποία χρησιμοποίησε διαλόγους. To 2010 κυκλοφόρησε και το Arzak: l’arpenteur, πάλι με διαλόγους, το πρώτο μέρος μίας τριλογίας που έμελλε να μείνει ανολοκλήρωτη λόγω του θανάτου του μεγάλου δημιουργού το 2012.

Το ARZACH ζεί ακόμη όμως, και έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για νουβέλες (Moebius' Arzach), videogames (Panzer Dragoon) και αρκετά animations, με πιο σημαντικά τη γαλλική μίνι-σειρά 14 επεισοδίων με τίτλο Arzak Rhapsody (2003) και την ιστορία της Taarna από την cult ταινία Heavy Metal (1981). Και απ'ό,τι φαίνεται, το μνημειώδες δημιούργημα του Moebius θα συνεχίσει να ζεί για πάντα. Έτσι κι αλλιώς, η τέχνη είναι αθάνατη !