O Dave McKean είναι ένας πολύ σπουδαίος άγγλος εικονογράφος που έχει συνεργαστεί με τους καλύτερους συγγραφείς του χώρου των comics (Neil Gaiman, Grant Morrison μεταξύ άλλων), έχοντας παραδόσει αρκετές δουλειές-ορόσημα στην ιστορία του είδους. Ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του είναι η ικανότητα να μεταλλάσσει το καλλιτεχνικό του στύλ ανάλογα με το project που δουλεύει, πάντα όμως διατηρώντας το πολύ ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό του ύφος, και πάντα σε πολύ υψηλά επίπεδα ποιότητας.
Η μνημειώδης, πολυβραβευμένη και αποθεωμένη από κοινό και κριτικούς μίνι-σειρά Cages, που εκδόθηκε σε 10 τεύχη από τις εταιρείες Tundra Publishing και Kitchen Sink Press το διάστημα 1990-1996, πρίν συλλεχθεί σε έναν ογκώδη τόμο 500 σελίδων από την Kitchen Sink το 1998, αποτελεί το πιό φιλόδοξο και προσωπικό του έργο, μιας και υπογράφει ο ίδιος και το σενάριο, κάτι που επιχειρούσε τότε για πρώτη φορά στην καριέρα του.
Η υπόθεση του Cages επικεντρώνεται στην εσωτερική καλλιτεχνική διαδρομή τριών δημιουργών - ενός ζωγράφου, ενός μουσικού και ενός συγγραφέα, με μοναδικό κοινό στοιχείο τη διαμονή τους στην ίδια πολυκατοικία. Η ιστορία ξεκινάει όταν ο βασικός πρωταγωνιστής, ο ζωγράφος Leo Sabarsky, μετακομίζει στην εν λόγω πολυκατοικία για να απομονωθεί και να επαναπροσδιορίσει το καλλιτεχνικό του στυλ, ψάχνοντας εναγωνίως για ταυτότητα και έμπνευση. Στο ακριβώς από πάνω διαμέρισμα μένει ο Angel, ένας προικισμένος μουσικός της jazz και ποιητής που εμφανίζεται ζωντανά σε ένα παρακείμενο bar, εντυπωσιάζοντας τους θαμώνες με το ταλέντο και τη μοναδικότητά του. Στον από κάτω όροφο τέλος, κατοικεί ο γνωστός συγγραφέας Jonathan Rush με τη γυναίκα του, αναγκασμένος να κρύβεται από το κοινό λόγω του τελευταίου του, βλάσφημου και ανατρεπτικού μυθιστορήματος.
Ο Leo θα γνωριστεί ξεχωριστά και με τους δύο ταλαντούχους συγκατοίκους του, θα ανταλλάξει ιδέες για την τέχνη και τη σημασία της, και θα γίνει μέρος της προσωπικής τους ιστορίας. Επίσης, με τη βοήθεια του Angel θα συναντήσει την Karen, την αινιγματική γειτόνισσα της απέναντι πολυκατοικίας, την οποία έχει σχεδιάσει πολλές φορές εν αγνοία της, και η οποία θα γίνει τελικά το όχημα για το καλλιτεχνικό του ξεμπλοκάρισμα. Υπάρχει επίσης η κυρία που συνομιλεί με το σαρκαστικό παπαγάλο της περιμένοντας τον εξαφανισμένο εδώ και πέντε χρόνια άντρα της να γυρίσει, ο κωφάλαλος και ιδιόρρυθμος ιδιοκτήτης γκαλερί που επικοινωνεί συνδυάζοντας (συνήθως ανεπιτυχώς) κάρτες που έχουν λέξεις γραμμένες πάνω τους, και οι μυστηριώδεις καρικατούρες μπράβων του υποκόσμου που επισκέπτονται συχνά το συγγραφέα Jonathan για να του αποσπάσουν αντικείμενα που αγαπά και να τα παραδόσουν σε ένα τρελό γιατρό, ο οποίος τα χειρουργεί για να βρεί την ψυχή τους (!).
Και φυσικά, ο χαρακτήρας που ενώνει όλες τις ιστορίες, η μυστηριώδης μαύρη γάτα που περιφέρεται τεμπέλικα από μπαλκόνι σε μπαλκόνι, επιλέγοντας να παρακολουθήσει όποιον από τους ενοίκους της κινήσει το ενδιαφέρον, με μάτια που δείχνουν να καταλαβαίνουν τα πάντα.
Ο McKean θέλησε σε αυτή την απόλυτα προσωπική δουλειά να μείνει μακριά απο τις συνηθισμένες πολύπλοκες εικονογραφικές τεχνικές του, και τη χρήση τελευταίας τεχνολογίας για τη δημιουργία εντυπωσιακών συνθέσεων. Σκοπός του ήταν να απογυμνώσει τις εικόνες του απο ο,τιδήποτε περιττό, μεγιστοποιώντας έτσι τον αντίκτυπο της αφήγησης. Άλλωστε, από την εμπειρία των δύο προηγούμενων δουλειών του (Black Orchid και Arkham Asylum) είχε καταλήξει στο συμπέρασμα οτι οι ζωγραφισμένες εικόνες δε "λειτουργούν" αφηγηματικά, και περισσότερο αποσπούν την προσοχή του αναγνώστη παρά βοηθούν την εξέλιξη της υπόθεσης.
Έτσι, τα μέσα που χρησιμοποίησε για να "ντύσει" αυτή την ιστορία για τους καλλιτέχνες και τη δημιουργικότητα ήταν μόνο το μολύβι και το μελάνι, με εντυπωσιακά ωστόσο αποτελέσματα. Στις περισσότερες σελίδες κυριαρχούν έντονες μαύρες πινελιές και τόνοι και ενός μουντού γαλάζιου (δε φαίνεται στις φωτογραφίες που έχω παραθέσει, επειδή είναι από άλλη έκδοση), με ελάχιστες ζωγραφισμένες εικόνες στο γνωστό, συνδυαστικό πολλών τεχνικών στυλ του (mixed media) να σπάνε τη "μονοτονία". Ήταν ένα αρκετά γενναίο καλλιτεχνικό στοίχημα, ειδικά αν αναλογιστούμε οτι η χρήση της παραδοσιακής του τεχνικής θα του εξασφάλιζε εγγυημένη αποδοχή από κοινό και κριτικούς. Επέλεξε όμως το ένστικτό του και το δρόμο της καλλιτεχνικής ελευθερίας, με το τελικό αποτέλεσμα να τον δικαιώνει απόλυτα. Απόδειξη της καλλιτεχνικής αρτιότητας του Cages αποτελούν τα βραβεία Harvey, Pantera, Alph Art και Ignatz που έχει αποσπάσει για το καλύτερο Graphic Novel.
Το βιβλίο ξεκινάει με 4 μύθους για τη δημιουργία του κόσμου, που δεν έχουν όμως καμία σχέση με τη θρησκεία (ευτυχώς). Άλλωστε, ο ίδιος ο McKean έχει δηλώσει οτι δεν είναι θρήσκος, αλλά οτι πιστεύει. Πιστεύει στους ανθρώπους, πιστεύει στην επικοινωνία μεταξύ τους, και πιστεύει στην έννοια της δημιουργικότητας ως κινητήρια δύναμη της κοινωνίας. Συγκεκριμένα για το Cages λέει οτι: "έχει να κάνει με το γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν σε διάφορα πράγματα, και τί συμβαίνει όταν πιστεύουν". Γίνεται λοιπόν προφανές οτι το εξαιρετικό αυτό graphic novel έχει πολύ περισσότερο βάθος και νόημα από ό,τι διαφαίνεται από μία απλή ανάγνωση της υπόθεσης. Οι μύθοι, που στην αρχή φαντάζουν λίγο παράταιροι, καταλήγουν να συμπληρώσουν το πάζλ των εννοιών που μας επικοινωνεί ο καλλιτέχνης, με τελικό συμπέρασμα (τουλάχιστον δικό μου) την παραδοχή της έμπνευσης και της δημιουργικότητας ως ανώτερων, σχεδόν θεϊκών δυνάμεων.
Το Cages λοιπόν είναι μία προσωπική, εσωτερική μελέτη των εννοιών της τέχνης και της δημιουργίας, με προεκτάσεις που αγγίζουν το θείο, την παράνοια, τις γάτες, και κυρίως τα κλουβιά που έχουμε ηθελημένα συνταιριάξει γύρω από τον εαυτό μας για να αυτο-περιοριστούμε. Και ο κύριος McKean, με το πανέμορφο αυτό βιβλίο του μας προτρέπει να βγούμε έξω.
Links
Cages @ TIME magazine
Cages @ Dark Horse
Cages @ Bookslut
Cages @ Grizzly Bomb
Dave McKean interview about Cages
Είδωλο, θεός, λατρεία...
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως ακριβώς αναφέρεις στο κείμενό σου, ενώ δοκιμάζει πάντα νέες τεχνοτροπίες, όλες έχουν κάτι το σχεδόν απροσδιόριστο, κάτι το κοινό που σου δίνουν να καταλάβεις ότι είναι δουλειά Μακίν.
Τα έργα του έχουν μια ονειρική σκοτεινή ατμόσφαιρα με την οποία δηλώνω τρελά ερωτευμένος.
Στο δε συγκεκριμένο graphic novel, μένω έκπληκτος με την πολυπλοκότητα του συνδετικού ιστού των χαρακτήρων. Τόση πρωτοτυπία, τόσο έξυπνος συνδυασμός ηρώων, τόσο γαμάτα όλα...
Έχω μια μικρή ένσταση μόνο, στο σημείο που γράφεις για καθαρή χρήση μολυβιού κτλ. Βλέπω ότι έχει χρησιμοποιήσει και κολάζ και φωτογραφίες και λαδομπογιές μέσα στην ιστορία.
Καλά, εσένα σκεφτόμουν dr.SeenG όταν έκανα την ανάρτηση (μην το πάρεις πονηρά). Ως μεγάλοι fans του McKean κι οι δυο μας, νομίζω οτι μπορούμε να συμφωνήσουμε οτι το Cages είναι από τις κορυφαίες δουλειές του, έτσι ? Ίσως Η κορυφαία !
ΔιαγραφήΟι χαρακτήρες είναι εξαιρετικοί, όντως. Πολύ βαθείς και ενδιαφέροντες, με σωστή εξέλιξη, όλοι έχουν συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης και ρόλο στην ιστορία. Τώρα, για την εικονογραφική δουλειά του McKean ... τί να πούμε κι εμείς τα φτωχαδάκια ? Απίστευτος, όπως πάντα. Κι εδώ έχει ξεγυμνώσει κιόλας το στύλ του. Και πάλι απίστευτος είναι !
Στην ένσταση που κάνεις έχεις δίκιο, αν κρίνεις από τις εικόνες που έχω παραθέσει. Αναφέρω κάπου "με ελάχιστες ζωγραφισμένες εικόνες στο γνωστό, συνδυαστικό πολλών τεχνικών στυλ του (mixed media) να σπάνε τη μονοτονία". Το 90% και παραπάνω του βιβλίου πάντως είναι μόνο μελάνι, απλά έχω βάλει επίτηδες περισσότερες από τις "αλλιώτικες" σελίδες, για να υπάρχει οπτική ποικιλία στην ανάρτηση.
Δεν την έχω διαβάσει την ιστορία, τα συμπεράσματα τα έβγαλα από την κριτική σου. Ξέρεις το θέμα μου με τα αγγλικά... Μέχρι στιγμής από McKean έχω διαβάσει μόνο το Arkham Asylum. Έχω κατεβάσει πάντως αρκετά βιβλία του και έχω ρίξει τη μελέτη στα σχέδιά του (αγαπάω και το mr.Punch).
ΔιαγραφήΑαααααααχ, ναι ρε γαμώτο. Κρίμα είναι ρε ντόκτορ. Αν διάβαζες και την ιστορία θα τον λάτρευες ακόμα περισσότερο τον κύριο McKean. Έχεις καλό μάτι πάντως (το ήξερα ήδη βεβαίως). Το mr.Punch είναι όντως φανταστικό, και εικονογραφικά και σεναριακά. Μάλιστα, ο Neil Gaiman έχει δηλώσει οτι είναι το αγαπημένο του από ό,τι έχει γράψει ποτέ.
Διαγραφήκαταπληκτικος ο McKean, απο τους πρωτους καλλιτεχνες που ειδα στη ζωη μου και αγαπησα και επιρραστηκα παρα πολυ!
ΑπάντησηΔιαγραφήμου αρεσουν ολα τα (αρκετα διαφορετικα ομολογουμενως αλλα με κοινο παρανομαστη και αισθητικη) εικονογραφικα στυλ του αλλα αγαπω ιδιαιτερα τα ασπρομαυρα σκιτσακια του με πενακι και αυτα με το πινελο,οπως αυτα που δειχνεις εδω.
δυστυχως το συγκεκριμενο το ψαχνω χρονια αλλα δεν το εχω πετυχει στα μαγαζια,τεραστια παραληψη το ξερω :(
θενκς για το αφιερωμα! με εψησες και μαλλον θα το ψαξω μεσω ιντερνετ :)
Καλά, δεν υπάρχει άνθρωπος που να ζωγραφίζει και να μη λατρεύει τον McKean. Προσωπικά προτιμώ το "βαρύ" εικονογραφικό του στύλ με τις ζωγραφισμένες εικόνες (π.χ Arkham Asylum), αλλά τί να λέμε ? Ό,τι στύλ και να χρησιμοποιήσει, η αισθητική του είναι πάντα εξαιρετική. Είναι καλλιτέχνης ο άνθρωπος.
ΔιαγραφήΕιδικά αν σου αρέσουν τα ασπρόμαυρά του, όπως λες Βάσω, πρέπει να το πάρεις οπωσδήποτε το Cages. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι έτσι. Γενικά πάντως, το πετυχαίνω κατά καιρούς σε μαγαζιά, το φέρνουν. Αν θυμάμαι καλά το είδα και στο Tilt πρίν 2-3 μέρες.
Εξαιρετικός ο Dave McKean, τον αγάπησα από το Sαndman, τον λάτρεψα από το Arkham Asylum (ο άνθρωπος πραγματικά εκεί ζωγράφισε την τρέλα!).
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγώ προτιμώ τα συνδυαστικά πάντως, π.χ. στα collage το αποτέλεσμα με αφήνει άφωνη και πράγματι το σκοτεινό κλίμα υπάρχει λίγο ή πολύ σε ό,τι δικό του έχω δει!
Κι εμένα τα αγαπημένα μου από Dave McKean είναι τα mixed media, εκεί όπου πετάει μέσα ό,τι τεχνική του κατέβει - collage, μολύβια, μελάνια, επεξεργασμένες φωτογραφίες, λαδομπογιές, κρεμμύδια, τζατζίκια ...
ΔιαγραφήΟ άνθρωπος (αν είναι) το έχει. Και να ξεράσει που λέει ο λόγος πάνω σε ένα καμβά, θα βγεί αριστούργημα. ΟΚ, λίγο καφρίλικο το παράδειγμα, αλλά you get my point. Απίστευτος καλλιτέχνης !
και ναι,το πηρα και το τελειωσα σε μια νυχτα!
ΑπάντησηΔιαγραφήμπηκε αυτοματα στα αγαπημενα μου graphic novels, συνδιαζοντας κειμενο και εικονα οπως ακριβως μου αρεσει!
Ααααααχ ! Σε ζηλεύω Βάσω μου που το διάβασες για πρώτη φορά. Κι εγώ είχα ξετρελαθεί όταν το πρωτοδιάβασα, μακάρι να ξαναζούσα τώρα αυτή την εμπειρία. Μάλλον θα το αφήσω λίγο να "σιτέψει", να ξεχάσω τις υπέροχες λεπτομέρειές του, και μετά θα το ξαναπιάσω. Και θα ξανατρελαθώ !
Διαγραφή