Το Prosopopus του καταπληκτικού γάλλου κομίστα Nicolas de Crécy είναι μία πολύ ιδιαίτερη περίπτωση graphic novel. Πρόκειται για μία αναπάντεχη μίξη ειδών, και μάλιστα πολύ αταίριαστων μεταξύ τους ειδών - του αστυνομικού θρίλερ και των cartoons ! Και αν ο παραπάνω συνδυασμός σας φέρνει στο μυαλό το Who framed Roger Rabbit, σας πληροφορώ οτι δεν υπάρχει ουδεμία σχέση ανάμεσα στα δύο έργα, με την έννοια οτι το Prosopopus δεν είναι ευχάριστο. Το αντίθετο μάλιστα - θα το χαρακτήριζα μάλλον "ενοχλητικό". Και αν ακόμη αναρωτιέστε πώς μπορεί να πετύχει ένας τέτοιος συνδυασμός, η απάντηση είναι : μόνο με πολύ ταλέντο, το οποίο διαθέτει σε αφθονία ο τρομερός γάλλος.
Χωρίς διαλόγους, thought balloons, ούτε καν εφέ ήχων, ο de Crécy δημιουργεί ένα σιωπηλό, οργισμένο, "ενοχλητικό" όπως προείπα ψυχογράφημα, με διάσπαρτα χιουμοριστικά ψήγματα, το οποίο αντανακλά τη δική του τσακισμένη ψυχολογική κατάσταση στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο (2003 - θα επεκταθώ παρακάτω).
Η ιστορία ξεκινάει με τη δολοφονία ενός μαφιόζου από έναν ανώνυμο δολοφόνο. Αργότερα στο βιβλίο μαθαίνουμε το κίνητρο του φονιά, και την ιστορία εκδίκησης που κρύβεται από πίσω, η οποία έχει να κάνει με μία διάσημη ζωγράφο, με την οποία είχε ερωτική σχέση. Ο μαφιόζος ήθελε να πλαστογραφήσει πίνακές της, και γι'αυτό χρειαζόταν ένα πιστό αντίγραφο της μεθόδου που υπέγραφε τα έργα της, ο οποίος ήταν... το δακτυλικό της αποτύπωμα. Τη βρώμικη δουλειά του να προμηθεύσει στον απατεώνα το αντίγραφο αυτό την είχε αναλάβει (όπως ίσως μαντέψανε οι πιο υποψιασμένοι) ο εραστής της, και μετέπειτα δολοφόνος του μαφιόζου. Μάλλον ο αντιήρωάς μας είχε λίγη συνείδηση τελικά.
Πίσω στην αρχή της ιστορίας μας τώρα, το αίμα του σκοτωμένου μαφιόζου, μαζί με αυτό του τραυματισμένου δολοφόνου, συν τα σωματικά υγρά από τη συνεύρεση του τελευταίου με την ερωμένη του, ενοχές, αλλά και καπνός από τσιγάρα και βρώμικος αέρας της πόλης ενώθηκαν στην ατμόσφαιρα και γέννησαν τον αναπάντεχο ήρωα του τίτλου του βιβλίου, το αχαρακτήριστο cartoon Prosopopus. Αχαρακτήριστο από την άποψη ότι είναι τεράστιο, κίτρινο, με ένα γελοίο χαμόγελο στα πρησμένα χείλη του, μονίμως καπνίζοντας πούρο και φορώντας μόνο μία παιδική πάνα ! Σχεδιασμένο σαν μουντζούρα μικρού παιδιού και διαθέτοντας όλα τα χαρακτηριστικά των cartoons (π.χ έχει μονίμως καλή διάθεση, και δεν πεθαίνει με τίποτα), το φύλο του Prosopopus ποτέ δε γίνεται σαφές, ούτε το κίνητρό του (αν έχει), ούτε με ποιανού το μέρος είναι. Το μόνο σίγουρο είναι οτι αγαπάει τρελά τον αντιήρωά μας, αφού μετακομίζει με το έτσι θέλω στο σπίτι του, κάνοντας τη ζωή του κόλαση, και εκδηλώνοντας με πολύ ζωηρό τρόπο τα αισθήματά του, ακριβώς όπως θα έκανε π.χ και ο Pepé le pew από τα Looney Tunes. Και το μόνο που μπορεί να κάνει ο αξιολύπητος πλέον φίλος μας είναι να παρακολουθεί με τρόμο τον πελώριο και αγαπησιάρη εισβολέα να του καταστρέφει κομμάτι-κομμάτι τη ζωή και τα νεύρα, παίρνοντας τα πράγματα στα χέρια του και οδηγώντας την υπόθεση σε ένα τραγικό φινάλε.
Είναι εύκολο να αναλύσουμε το συμβολισμό του τίτλου του Prosopopus, μιας και η λέξη είναι ελληνική. Το τεράστιο cartoon δεν είναι τίποτα άλλο από την προσωποποίηση των ενοχών και των τύψεων του πρωταγωνιστή για αυτό που έκανε στη ζωγράφο ερωμένη του, και ο λόγος που τον αγαπάει τόσο είναι επειδή είναι, μεταφορικά, ο πατέρας του, αυτός που το γέννησε. Είναι λοιπόν οι προσωπικές του ερινύες, ο χειρότερός του εφιάλτης μετουσιωμένος, η νέμεση που ήρθε να τον τιμωρήσει για τις αμαρτίες του. Και η απίστευτα γελοία εμφάνισή του κάνει το όλο θέμα ακόμα πιο τρομακτικό και ενοχλητικό.
Και φυσικά, όπως προείπα, ο εξαιρετικός Nicolas de Crécy διαθέτει τη μαεστρία να διαχειριστεί ένα τόσο δύσκολο και επικίνδυνο να αποτύχει εγχείρημα, τόσο σεναριακά όσο και εικονογραφικά. Καλλιτέχνης με απίστευτη αντίληψη του χώρου και του ρυθμού μιας ιστορίας, ο de Crécy παίρνει στο Prosopopus πολλά ρίσκα (π.χ απουσία διαλόγων, μίξη ειδών) και τα καταφέρνει περίφημα σε όλα. Το cartoon ασφαλώς και δείχνει αφύσικο μέσα σε μία ιστορία noir, αλλά πάντα έχεις την αίσθηση οτι αυτό ακριβώς ήθελε ο δημιουργός, ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο, ούτε έχει ξεφύγει από τον έλεγχό του. Το εικονογραφικό του στύλ είναι πανέμορφο, η χρήση των χρωμάτων υποδειγματική, τα καδραρίσματά του υπέροχα και η αλληλουχία των panels ανά σελίδα σχεδόν κινηματογραφική, με πολύ πετυχημένα "κοψίματα" των σκηνών, αλλά και γρήγορες εναλλαγές μεταξύ σκηνών (κοιτάξτε την πρώτη αριστερά από τις παρακάτω εικόνες για να δείτε ένα εκπληκτικό παράδειγμα).
Το υπέροχο αυτό graphic novel είναι μία ευφυέστατη αρχική ιδέα που μετουσιώθηκε σε ένα πολύ βαθύ, πολύ προσωπικό και πολύ έντονο έργο. Ένα έργο από αυτά που είναι αδύνατον να μη σε αγγίξουν, ειδικά αν γνωρίζεις και την ιστορία που κρύβεται πίσω από τη δημιουργία του (ναι, ήρθε η ώρα να την αποκαλύψω). Στα μέσα της δεκαετίας του 80, ο Nicolas de Crécy φοίτησε στη σχολή καλών τεχνών της Angoulême. Εκεί, γνωρίστηκε με τον ταλαντούχο σεναριογράφο και μετέπειτα σκηνοθέτη Sylvain Chomet. Οι δύο νεαροί καλλιτέχνες έγιναν φίλοι και συνεργάστηκαν στη δημιουργία πολλών comics, πάντα σε σενάριο του Chomet και εικονογράφηση του de Crécy, και πάντα με πολύ αξιόλογα αποτελέσματα, όπως π.χ στην τριλογία Léon La Came (1995-1998). Επίσης, δημιούργησαν μαζί μία animated ταινία μικρού μήκους, την πολύ καλή La vieille dame et les pigeons (1998), σε σκηνοθεσία του Chomet και σχεδιασμό backgrounds του de Crécy.
Η ταινία γνώρισε μεγάλη επιτυχία, πήρε πολλά βραβεία και προτάθηκε μέχρι και για Oscar. Μέσω της επιτυχίας αυτής ήρθε η ευκαιρία του Chomet να σκηνοθετήσει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, την φανταστική Les triplettes de Belleville (2003, την ίδια χρονιά που εκδόθηκε και το Prosopopus). Στο μεγάλο αυτό project, ο Chomet δεν συμπεριέλαβε τον de Crécy, για λόγους που δε γνωρίζω, δημιουργώντας του έτσι την πικρή αίσθηση οτι τον άφησε "πίσω". Έκρινε όμως θεμιτό να συμπεριλάβει έργα του, ή μάλλον ελάχιστα τροποποιημένες αντιγραφές έργων του, ιδιαίτερα από την τριλογία του Le Bibendum Celeste - 1994-2001 (δείτε το πολύ αποκαλυπτικό blog Triplettes de Crecy για να συγκρίνετε τις εικόνες και να διαπιστώσετε του λόγου το αληθές). Ο de Crécy φυσικά κατηγόρησε τον πρώην συνεργάτη του για αυτή την ξεδιάντροπη αντιγραφή, και έτσι επήλθε οριστική ρήξη στις σχέσεις τους.
Με τα δεδομένα λοιπόν που έχουμε, μπορούμε πλέον εύκολα να καταλάβουμε οτι το Prosopopus περιέχει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, αρκετούς συμβολισμούς και αρκετό θυμό και πικρία για την προδοσία/αδικία που υπέστη ο δημιουργός από τον πρώην φίλο του. Καταλαβαίνουμε οτι η ζωγράφος που της κλέβουν την υπογραφή είναι ο ίδιος ο de Crécy, ο δολοφόνος είναι ο Sylvain Chomet, και το cartoon του τίτλου είναι η θεία δίκη που ο πληγωμένος καλλιτέχνης ελπίζει να έρθει από κάπου και να τιμωρήσει αυτόν που τον αδίκησε. Γι'αυτό λοιπόν το Prosopopus είναι τόσο ειλικρινές και τόσο δυνατό - επειδή η διαδικασία δημιουργίας του μοιάζει με τη δημιουργία του ίδιου του χοντρού κίτρινου cartoon. Επειδή δημιουργήθηκε από θυμό, αδικία, μελάνι, ιδρώτα και χολή !
Prosopopus @ paul gravett
Triplettes de Crecy - blog
500 dessins de Crecy - blog
φαινεται πολυ ενδιαφερον κομικ!
ΑπάντησηΔιαγραφήδεν ετυχε ποτε να ξανακουσω για δαυτο!
υπαρχει λες περιπτωση να το βρω για ξεφυλλισμα σε κανεννα κομιξαδικο εδω;
Γειά σου Βάσω ! Ο Nicolas de Crécy δεν είναι πολύ γνωστός εκτός Γαλλίας, γι'αυτό και δεν τον είχες ακούσει. Τώρα θα μεταφραστούν κάποια έργα του και στα αγγλικά, και θα τον γνωρίσει και το ευρύ, αγγλόφωνο κοινό (και θα πάθει πλάκα). Ο τύπος είναι εκπληκτικός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο Prosopopus αμφιβάλλω πολύ οτι θα το βρείς σε ελληνικό μαγαζί, αφού στην Ελλάδα τα κομιξάδικα προμηθεύονται τους τίτλους τους απο Αγγλία, και άρα θα πρέπει πρώτα να βγεί σε αγγλική έκδοση για να το παραγγείλουν. Βεβαίως, το συγκεκριμένο comic δεν έχει λόγια, αλλά και πάλι ισχύει το παραπάνω.
Το Public στο Σύνταγμα έχει ένα ράφι με γαλλικές εκδόσεις (κάτω δεξιά στη μεγάλη βιβλιοθήκη, στο τμήμα των comics στον 3ο όροφο), αλλά έχει μόνο "κλασικούς" τίλους (Tin-tin και τέτοια), οπότε αμφιβάλλω αν θα έχει de Crécy.
Ένα έργο του που σίγουρα θα βρίσκεται πιο εύκολα είναι το πολύ καλό Glacial Period, από την εταιρεία NBM. Αυτά ! Ελπίζω να βοήθησα.