Neil Gaiman, ο ακούραστος παραμυθάς
Ο Neil Gaiman δεν πιστεύω οτι χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, τουλάχιστον για τους φίλους των comics. O τεράστιος όγκος, η ποιότητα και η αναγνωρισιμότητα του έργου του, απο το μακρινό 1986 όταν και ξεκινούσε την καριέρα του γράφοντας για τη σειρά strips Future Shocks του περιοδικού 2000 AD μέχρι και σήμερα, μιλούν απο μόνα τους. Aλλά, ακριβώς επειδή πάντα ήταν, και συνεχίζει να είναι, ενεργός και πολυγραφότατος, θα αποτολμήσω εδώ μία αποτίμηση της έως τώρα περιπλάνησής του στο σύμπαν των 2 διαστάσεων, ελπίζοντας να παραθέσω κάποιες καινούριες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τους πολυάριθμους θαυμαστές του.
* Χάριν συντομίας και περιεχομένου του blog, θα αναφερθώ μόνο στα συγγραφικά κατορθώματα του άγγλου παραμυθά στο χώρο των comics
* Όλα τα links παραπέμπουν σε άρθρα της wikipedia
Ο Neil Gaiman γεννήθηκε στο Portchester του Hampshire, στην Αγγλία, ένα βροχερό (πιθανότατα) απόγευμα, στις 10 Νοεμβρίου του 1960. Πολωνο-εβραϊκής καταγωγής, και με μία αυξανόμενη προσκόλληση προς τη Σαϊεντολογία, η οικογένεια του εκκολαπτόμενου συγγραφέα συχνά του προκαλούσε σύγχυση. Μεγαλώνοντας σε ένα σπίτι με ουσιαστικά 2 θρησκείες, τα 3 παιδιά των Gaiman δεν ήξεραν προς τα πού να κινηθούν ιδεολογικά. Οι δύο μικρότερες αδελφές του Neil τελικά ενστερνίστηκαν τα πιστεύω των γονιών τους, και σήμερα παραμένουν ενεργές και στις 2 πίστεις, ενώ ο ίδιος αποφάσισε να αποστασιοποιηθεί, περνώντας την παιδική του ηλικία σε μία άλλη, παράλληλη πραγματικότητα, αυτή των βιβλίων. Αργότερα θα δήλωνε πως δεν τον εκφράζει πλέον η Σαϊεντολογία, προς μεγάλη απογοήτευση του πρόσφατα αποθανόντα πατέρα του, ο οποίος κρατούσε οργανική θέση στις δημόσιες σχέσεις της Εκκλησίας της Σαϊεντολογίας. Μάλιστα, αυτό το κομμάτι της ζωής του το έχει κρατήσει μακριά απο τα κείμενά του, αποδεικνύοντας πως ποτέ δεν το αποδέχτηκε ως δικό του.
Σε κάποια συνέντευξή του, ο Gaiman είχε δηλώσει πως, το οτι μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον με 2 θρησκείες τον έκανε πολύ καλό στο να πιστεύει πράγματα. Βεβαίως, συνεχίζει, πιστεύει ευκολότερα αυτά που τον βολεύουν, π.χ αυτά για τα οποία γράφει. Σε μία άλλη συνέντευξη, είχε αποκαλύψει, με αρκετή δόση ειρωνείας, πως το επάγγελμα που θα τον εξέφραζε καλύτερα αν δεν ήταν συγγραφέας είναι αυτό του σχεδιαστή θρησκειών. "Θα είχα ένα μικρό μαγαζάκι", οραματίζεται αυτο-σαρκαζόμενος, "και ο κόσμος θα ερχόταν και θα μου έλεγε : Θα ήθελα μία θρησκεία. Κι εγώ θα απαντούσα : Βεβαίως, εντάξει. Πώς τα πάτε με τις ενοχές, και πώς θα θέλατε να τη χρηματοδοτήσετε ? Και τέλος, πώς σας φαίνεται η Τετάρτη για ιερή ημέρα ?".
Στο East Grinstead, όπου οι Gaimans μετακόμισαν οικογενειακά, η εφηβική ζωή του μετέπειτα superstar των comics πέρασε με μανιώδες διάβασμα, κυρίως ηρωϊκής φαντασίας. Γαλουχήθηκε στο έργο των C.S. Lewis, J.R.R. Tolkien, James Branch Cabell, Edgar Allan Poe, Michael Moorcock, Ursula K. Le Guin, Lord Dunsany και G. K. Chesterton, και αργότερα, έχοντας αγαπήσει την επιστημονική φαντασία, γνώρισε και δέχθηκε ένα παράξενο μείγμα επιρροών, όπως οι Samuel R. Delany, Roger Zelazny, Robert A. Heinlein, Harlan Ellison, H. P. Lovecraft, Thorne Smith, και Gene Wolfe. Ενδεικτικό της αγάπης του προς τη λογοτεχνία είναι το γεγονός οτι παρακαλούσε τον διδάσκαλό του για το bar mitzvah (την εβραϊκή τελετή ενηλικίωσης) να του μαθαίνει "απαγορευμένες" ιστορίες απο τη Βίβλο, όπως π.χ την ιστορία της Lilith, της πρώτης γυναίκας του Αδάμ πριν την Εύα, ιστορία την οποία έχει χρησιμοποιήσει στο γνωστότερο έργο του, τον Sandman. Ενδεικτικό, επίσης, της μετέπειτα σταδιοδρομίας του είναι το οτι χάλασε όλα τα χρήματα που συνηθίζουν να δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους ως επιβράβευση μετά το bar mitzvah σε αμερικάνικα comics.
Τα comics
Η σπουδαία καριέρα του Neil Gaiman στα comics ξεκίνησε ως ... δημοσιογράφος. Στις αρχές της δεκαετίας του 80, συνήθιζε να πηγαίνει σε συνέδρια επιστημονικής φαντασίας ως απεσταλμένος κάποιας εφημερίδας ή περιοδικού, με σκοπό να πάρει συνέντευξη απο συγγραφείς που θαύμαζε. Κάπως έτσι γνώρισε τον συμπατριώτη του, ήδη γνωστό συγγραφέα Alan Moore, ο οποίος εκείνη την περίοδο δούλευε στο Swamp Thing, θέτοντας νέα πρότυπα, και ουσιαστικά δημιουργώντας ένα νέο είδος γραφής για τα comics, που θα τους επέτερεπε να εισέλθουν στα λογοτεχνικά σαλόνια. Ο Gaiman ρώτησε τον Moore πώς γράφεται ένα σενάριο. Ο μεγάλος δάσκαλος έκατσε μαζί του και του έφτιαξε ένα σχεδιάγραμμα, το οποίο διαμόρφωσε όλη την πρώιμη δουλειά του ανερχόμενου σεναριογράφου. Ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει : "Ένα σενάριο του Alan Moore για ένα comic 24 σελίδων (ο πιο συνηθισμένος αριθμός σελίδων για ένα τεύχος) είναι περίπου 100 σελίδες. Εγώ θα έφτανα τις 50 σελίδες, ενώ οι περισσότεροι συγγραφείς θα έμεναν γύρω στις μισές".
Όπως προανέφερα, η πρώτη δουλειά του Gaiman στο χώρο των comics ήταν μια σειρά μικρών ιστοριών για τη σειρά Future Shocks του περιοδικού 2000 AD. Απο εκεί και πέρα, η καριέρα του παίρνει ολοένα και πιο ανοδική πορεία, και ειδικά μετά τα εκπληκτικά αποτελέσματα της συνεργασίας με τον καλό του φίλο και εκπληκτικό καλλιτέχνη Dave McKean στη δημιουργία δύο υπέροχων μίκρών σειρών, που μετέπειτα εκδόθηκαν σε μορφή graphic novels, των Violent Cases (1987), και Signal to Noise (1989). Τα σενάρια του ταλαντούχου συγγραφέα είχαν ήδη αποκτήσει μια εκπληκτική συνοχή και συνειδητότητα, σε συνδυασμό με αφοπλιστική ευθύτητα και δύναμη. Ο νεαρός άγγλος έμοιαζε να έχει τη μαγική ικανότητα να βλέπει τον κόσμο μέσα απο τα μάτια των παιδιών, όπως αποδεικνύει το Violent Cases, το οποίο ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει ως ένα παιδικό βιβλίο για μεγάλους.
Στη συνέχεια ήρθε το συμβόλαιο με τη DC Comics , με πρώτο καρπό την πολύ καλή μίνι-σειρά Black Orchid (1989), μία μοντέρνα (και λίγο λοξή) ματιά στον μύθο των υπερηρώων, πάλι σε εικονογράφηση του Dave McKean. Για την DC συμμετείχε περιστασιακά και σε κάποιες άλλες σειρές, όπως τις : The Riddler: Original Sins, Hellblazer #27 (πάλι με τον McKean), Swamp Thing Annual #5 , Miracleman #17-24, και διάφορες άλλες. Φυσικά, όλα αυτά τα projects του τα δούλευε στον λιγοστό ελεύθερο χρόνο που του άφηνε η κυριότερη ενασχόλησή του την περίοδο 1989-1996, που δεν ήταν άλλη απο τη μεγαλειώδη σειρά The Sandman, μία σειρά 75 τευχών, 10 συγκεντρωτικών τόμων και άπειρων spin-offs που μεταμόρφωσε και απογείωσε όχι μόνο την καριέρα του δημιουργού της, αλλά και τον κόσμο των comics γενικότερα. Μία επική, μαγευτική περιπλάνηση στον παράλληλο κόσμο του ονείρου, που έχει επηρρεάσει και συγκινήσει τόσο βαθιά και μακροπρόθεσμα κοινό, κριτικούς, δημιουργούς και εταιρείες, όσο ελάχιστες. Τίποτα στο σύμπαν των 2 διαστάσεων δεν θα ήταν πια το ίδιο μετά το σαρωτικό πέρασμα του Sandman του Neil Gaiman.
( διαβάστε το εκτενές άρθρο - κριτική για τον Sandman )
Οι σημαντικότερες (εκτός Sandman) δουλειές της περιόδου μέχρι το 1996 είναι οι :
Books of Magic - με τους John Bolton, Scott Hampton, Charles Vess και Paul Johnson (1990-91)
Η ιστορία ενός αγοριού που διαθέτει απίστευτες μαγικές δυνάμεις, ικανές να τον καταστήσουν το μεγαλύτερο μάγο όλων των εποχών (και, παρεπιπτόντος, είναι φτυστός ο Harry Potter - Σύμπτωση ?).
The Last Temptation - με τους Michael Zulli και Alice Cooper (!) (1994)
Η ιστορία του Steven, ενός μικρού αγοριού που γνωρίζει έναν μυστηριώδη θιασάρχη με υπερφυσικές δυνάμεις, ο οποίος τον προσκαλεί να γίνει μέλος του περιπλανώμενου θιάσου του, όπου δεν θα μεγαλώσει ποτέ.
The Tragical Comedy or Comical Tragedy of Mr. Punch - με τον Dave McKean (1994)
Οι αναμνήσεις μιας ταραχώδους παιδικής ηλικίας, σε παράλληλη αφήγηση με την ιστορία του Mr. Punch, του διάσημου στην Αγγλία ήρωα παραδοσιακού κουκλοθέατρου.
Μετά την ολοκλήρωση του Sandman, πολλοί είπαν οτι ο Gaiman έδωσε το αριστούργημά του, και δεν θα έπρεπε να περιμένουμε πολλά ακόμα απο αυτόν. Ο ίδιος όμως ο ονειροπλάστης απο την Αγγλία έσπευσε να τους διαψεύσει με τα έργα του ευθύς αμέσως. Εξαιρετικά δείγματα λογοτεχνίας του φανταστικού, αποτυπωμένα με τον μαγικό τρόπο που μόνο αυτός ξέρει να γράφει, ξεπήδησαν απο την πένα του ακριβώς τη στιγμή που εκείνη σταμάτησε να αφηγείται τις περιπέτειες του άρχοντα Μορφέα.
Μερικές απο τις καλύτερες δουλειές της μετα-Sandman εποχής ειναι οι :
Stardust - με τον Charles Vess (1998)
Η ιστορία ενός αγοριού με παράξενη καταγωγή που ξεκινάει μια περιπετειώδη αναζήτηση στη νεραϊδοχώρα, για να φέρει στην αγαπημένη του αυτό που της υποσχέθηκε : ένα πεσμένο αστέρι - μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 2007 (Stardust - film)
Neil Gaiman's Midnight Days - με διάφορους καλλιτέχνες (1999)
Μια συλλογή πρώιμων, ανέκδοτων σεναρίων του συγγραφέα, συμπεριλαμβανομένου του “Jack in the Green” (διαβάστε σχετικά παρακάτω, στο "14 πράγματα που ίσως δε γνωρίζατε...").
Neil Gaiman's Only the End of the World Again - με τον P. Craig Russell (2000)
Η ιστορία του Lawrence Talbot, ενός λυκάνθρωπου που καταλήγει σε ένα μικρό χωριό, όπου οι κάτοικοι προσπαθούν να επαναφέρουν τη λατρεία αρχαίων θεών.
Harlequin Valentine - με τον John Bolton (2001)
Η ιστορία της Missy, η οποία αναζητεί τον κάτοχο της καρδιάς που βρήκε καρφωμένη στην πόρτα της στις 14 Φεβρουαρίου. Δεν ξέρει όμως οτι αυτός, ένας σκανδαλιάρης αρλεκίνος, την παρακολουθεί.
Murder Mysteries - με τον P. Craig Russell (2002)
Το χρονικό του πρώτου εγκλήματος που διαπράχθηκε ποτέ στο σύμπαν, πολύ προτού τον Κάιν και τον Άβελ, αφηγημένο απο τον άγγελο που ανέλαβε την εξιχνίασή του.
Marvel 1602 - με τον Andy Kubert (2003)
Μερικοί απο τους γνωστότερους ήρωες της Marvel Comics, τοποθετημένοι στην Ελισαβετιανή εποχή.
Neverwhere - σε σενάριο του Mike Carey και εικονογράφηση του Glenn Fabry (2007)
Γραμμένο απο τον Gaiman για τηλεοπτική σειρά του BBC Two το 1996, και με την υπόθεσή του να εκτυλίσσεται στο μυστηριώδες, υπόγειο Λονδίνο, το Neverwhere διασκευάστηκε αρχικά σε νουβέλα απο τον ίδιο, και μετέπειτα σε graphic novel.
Παιδική και εφηβική λογοτεχνία
Το 1998, ο Neil Gaiman έγραψε το πρώτο του παιδικό βιβλίο, το The Day I Swapped My Dad for Two Goldfish, σε μορφή graphic novel, εικονογραφημένο απο τον Dave McKean. Πρόκειται, όπως πολύ γλαφυρά περιγράφει ο τίτλος, για την προσπάθεια ενός μικρού παιδιού να πάρει πίσω τον μπαμπά του, αφού προηγουμένως τον είχε ανταλλάξει με έναν φίλο του για ...2 χρυσόψαρα. Ήταν μια καλή αρχή για τον συγγραφέα στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. όμως η συνέχεια ήταν ακόμα καλύτερη.
Το επόμενό του πόνημα ήταν το, ήδη κλασικό Coraline (2002), μία νουβέλα στολισμένη με σκόρπιες εικόνες απο τον Dave McKean. Η Coraline βρίσκει μία μικρή κλειδωμένη πόρτα στο σπίτι όπου μετακόμισε πρόσφατα με τους γονείς της. Ανοίγοντάς την, περνάει μέσα απο έναν στενό διάδρομο σε μια παράλληλη πραγματικότητα, όπου τα πάντα είναι σχεδόν ίδια με τον αληθινό κόσμο, αλλά πιο συναρπαστικά. Στον κόσμο αυτό, οι γονείς της ασχολούνται μαζί της, οι γάτες μιλάνε, και κάθε μέρα είναι σαν γιορτή. Όμως, όπως πολύ σύντομα θα ανακαλύψει το μικρό κορίτσι, ο μαγικός αυτός κήπος κρύβει ένα πολύ επικίνδυνο μυστικό. Το Coraline αγαπήθηκε αμέσως απο κοινό και κριτικούς, και γνώρισε μια πρωτοφανή επιτυχία, η οποία οδήγησε στη διασκευή του σε graphic novel απο τον P. Craig Russell το 2008, στη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη, με μεγάλη επίσης επιτυχία, το 2009 (Coraline - film), και στη μετατροπή του σε video game, βασισμένο στην ταινία - Coraline (video game).
Άλλα εικονογραφημένα παιδικά του βιβλία είναι τα :
The Wolves in the Walls - με τον Dave McKean (2003), η ιστορία μιας οικογένειας που προσπαθεί να ξανακερδίσει το σπίτι της απο τους λύκους που το κατέλαβαν όταν βγήκαν απο τους τοίχους,
Blueberry Girl - με τον Charles Vess (2009), ένα ποίημα - προσευχή για ένα αγέννητο ακόμα μωρό,
και Crazy Hair - με τον Dave McKean (2009).
Επίλογος
Το στύλ γραφής του Neil Gaiman είναι πολυεπίπεδο, ανθρωποκεντρικό, αλληγορικό, γεμάτο ιστορικά στοιχεία και λογοτεχνικές αναφορές. Το αρχικό υλικό που δημιουργείται, αναμιγνύεται στη συνέχεια σε μία χύτρα γεμάτη με στοιχεία όπως η παιδική αθωότητα, η μαγεία σε όλες τις μορφές και εκφάνσεις της, και η περιφρόνηση και άρνηση της πραγματικότητας, για να καταλήξουμε στο τελικό, εξαγόμενο προϊόν, ένα σβώλο χρυσού της λογοτεχνίας του φανταστικού, με τέλειο σχήμα και εκθαμβωτική, ανέγγιχτη απο το χρόνο λάμψη.
Και, αν ρωτήσει κανείς ποιό είναι το μυστικό του, νομίζω πως ο ίδιος έχει δώσει την καλύτερη δυνατή απάντηση όταν είπε : "Η αλήθεια είναι πως, όταν ήμουν παιδί, περισσότερο απο ο,τιδήποτε στον κόσμο αγαπούσα τα βιβλία. Και, κάθε τόσο, έπιανα τον εαυτό μου να διαβάζει ένα παιδικό βιβλίο και να σκέφτεται πως αυτός που το έγραψε δεν έχει ιδέα πώς είναι να είσαι παιδί. Πώς μπορεί κάποιος να ξεχάσει τόσο σύντομα ?". "Και υποσχέθηκα στον εαυτό μου οτι εγώ δεν θα ξεχνούσα ποτέ. Και νομίζω πως δεν ξέχασα".
14 πράγματα που (ίσως) δε γνωρίζατε σχετικά με τον Neil Gaiman
Links (και πηγές)
Neil Gaiman @ wikipedia
Neil Gaiman @ the Grand Comics Database
Neil Gaiman @ the Comic Book DB
Neil Gaiman's official web site
site για τη βιβλιογραφία τουNeil Gaiman
Βιβλιογραφία του Neil Gaiman στη wikipedia
Τα comics του Neil Gaiman
Neil Gaiman's weblog
Neil Gaiman's Twitter stream
New Yorker profile of Gaiman
Neil Gaiman official online bookstore
Εισαγωγή στη δουλειά του Neil Gaiman - άρθρο
Neil Gaiman @ pulp.gr
* Χάριν συντομίας και περιεχομένου του blog, θα αναφερθώ μόνο στα συγγραφικά κατορθώματα του άγγλου παραμυθά στο χώρο των comics
* Όλα τα links παραπέμπουν σε άρθρα της wikipedia
Τα παιδικά χρόνια
Σε κάποια συνέντευξή του, ο Gaiman είχε δηλώσει πως, το οτι μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον με 2 θρησκείες τον έκανε πολύ καλό στο να πιστεύει πράγματα. Βεβαίως, συνεχίζει, πιστεύει ευκολότερα αυτά που τον βολεύουν, π.χ αυτά για τα οποία γράφει. Σε μία άλλη συνέντευξη, είχε αποκαλύψει, με αρκετή δόση ειρωνείας, πως το επάγγελμα που θα τον εξέφραζε καλύτερα αν δεν ήταν συγγραφέας είναι αυτό του σχεδιαστή θρησκειών. "Θα είχα ένα μικρό μαγαζάκι", οραματίζεται αυτο-σαρκαζόμενος, "και ο κόσμος θα ερχόταν και θα μου έλεγε : Θα ήθελα μία θρησκεία. Κι εγώ θα απαντούσα : Βεβαίως, εντάξει. Πώς τα πάτε με τις ενοχές, και πώς θα θέλατε να τη χρηματοδοτήσετε ? Και τέλος, πώς σας φαίνεται η Τετάρτη για ιερή ημέρα ?".
Στο East Grinstead, όπου οι Gaimans μετακόμισαν οικογενειακά, η εφηβική ζωή του μετέπειτα superstar των comics πέρασε με μανιώδες διάβασμα, κυρίως ηρωϊκής φαντασίας. Γαλουχήθηκε στο έργο των C.S. Lewis, J.R.R. Tolkien, James Branch Cabell, Edgar Allan Poe, Michael Moorcock, Ursula K. Le Guin, Lord Dunsany και G. K. Chesterton, και αργότερα, έχοντας αγαπήσει την επιστημονική φαντασία, γνώρισε και δέχθηκε ένα παράξενο μείγμα επιρροών, όπως οι Samuel R. Delany, Roger Zelazny, Robert A. Heinlein, Harlan Ellison, H. P. Lovecraft, Thorne Smith, και Gene Wolfe. Ενδεικτικό της αγάπης του προς τη λογοτεχνία είναι το γεγονός οτι παρακαλούσε τον διδάσκαλό του για το bar mitzvah (την εβραϊκή τελετή ενηλικίωσης) να του μαθαίνει "απαγορευμένες" ιστορίες απο τη Βίβλο, όπως π.χ την ιστορία της Lilith, της πρώτης γυναίκας του Αδάμ πριν την Εύα, ιστορία την οποία έχει χρησιμοποιήσει στο γνωστότερο έργο του, τον Sandman. Ενδεικτικό, επίσης, της μετέπειτα σταδιοδρομίας του είναι το οτι χάλασε όλα τα χρήματα που συνηθίζουν να δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους ως επιβράβευση μετά το bar mitzvah σε αμερικάνικα comics.
Η σπουδαία καριέρα του Neil Gaiman στα comics ξεκίνησε ως ... δημοσιογράφος. Στις αρχές της δεκαετίας του 80, συνήθιζε να πηγαίνει σε συνέδρια επιστημονικής φαντασίας ως απεσταλμένος κάποιας εφημερίδας ή περιοδικού, με σκοπό να πάρει συνέντευξη απο συγγραφείς που θαύμαζε. Κάπως έτσι γνώρισε τον συμπατριώτη του, ήδη γνωστό συγγραφέα Alan Moore, ο οποίος εκείνη την περίοδο δούλευε στο Swamp Thing, θέτοντας νέα πρότυπα, και ουσιαστικά δημιουργώντας ένα νέο είδος γραφής για τα comics, που θα τους επέτερεπε να εισέλθουν στα λογοτεχνικά σαλόνια. Ο Gaiman ρώτησε τον Moore πώς γράφεται ένα σενάριο. Ο μεγάλος δάσκαλος έκατσε μαζί του και του έφτιαξε ένα σχεδιάγραμμα, το οποίο διαμόρφωσε όλη την πρώιμη δουλειά του ανερχόμενου σεναριογράφου. Ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει : "Ένα σενάριο του Alan Moore για ένα comic 24 σελίδων (ο πιο συνηθισμένος αριθμός σελίδων για ένα τεύχος) είναι περίπου 100 σελίδες. Εγώ θα έφτανα τις 50 σελίδες, ενώ οι περισσότεροι συγγραφείς θα έμεναν γύρω στις μισές".
Όπως προανέφερα, η πρώτη δουλειά του Gaiman στο χώρο των comics ήταν μια σειρά μικρών ιστοριών για τη σειρά Future Shocks του περιοδικού 2000 AD. Απο εκεί και πέρα, η καριέρα του παίρνει ολοένα και πιο ανοδική πορεία, και ειδικά μετά τα εκπληκτικά αποτελέσματα της συνεργασίας με τον καλό του φίλο και εκπληκτικό καλλιτέχνη Dave McKean στη δημιουργία δύο υπέροχων μίκρών σειρών, που μετέπειτα εκδόθηκαν σε μορφή graphic novels, των Violent Cases (1987), και Signal to Noise (1989). Τα σενάρια του ταλαντούχου συγγραφέα είχαν ήδη αποκτήσει μια εκπληκτική συνοχή και συνειδητότητα, σε συνδυασμό με αφοπλιστική ευθύτητα και δύναμη. Ο νεαρός άγγλος έμοιαζε να έχει τη μαγική ικανότητα να βλέπει τον κόσμο μέσα απο τα μάτια των παιδιών, όπως αποδεικνύει το Violent Cases, το οποίο ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει ως ένα παιδικό βιβλίο για μεγάλους.
Στη συνέχεια ήρθε το συμβόλαιο με τη DC Comics , με πρώτο καρπό την πολύ καλή μίνι-σειρά Black Orchid (1989), μία μοντέρνα (και λίγο λοξή) ματιά στον μύθο των υπερηρώων, πάλι σε εικονογράφηση του Dave McKean. Για την DC συμμετείχε περιστασιακά και σε κάποιες άλλες σειρές, όπως τις : The Riddler: Original Sins, Hellblazer #27 (πάλι με τον McKean), Swamp Thing Annual #5 , Miracleman #17-24, και διάφορες άλλες. Φυσικά, όλα αυτά τα projects του τα δούλευε στον λιγοστό ελεύθερο χρόνο που του άφηνε η κυριότερη ενασχόλησή του την περίοδο 1989-1996, που δεν ήταν άλλη απο τη μεγαλειώδη σειρά The Sandman, μία σειρά 75 τευχών, 10 συγκεντρωτικών τόμων και άπειρων spin-offs που μεταμόρφωσε και απογείωσε όχι μόνο την καριέρα του δημιουργού της, αλλά και τον κόσμο των comics γενικότερα. Μία επική, μαγευτική περιπλάνηση στον παράλληλο κόσμο του ονείρου, που έχει επηρρεάσει και συγκινήσει τόσο βαθιά και μακροπρόθεσμα κοινό, κριτικούς, δημιουργούς και εταιρείες, όσο ελάχιστες. Τίποτα στο σύμπαν των 2 διαστάσεων δεν θα ήταν πια το ίδιο μετά το σαρωτικό πέρασμα του Sandman του Neil Gaiman.
( διαβάστε το εκτενές άρθρο - κριτική για τον Sandman )
Οι σημαντικότερες (εκτός Sandman) δουλειές της περιόδου μέχρι το 1996 είναι οι :
Books of Magic - με τους John Bolton, Scott Hampton, Charles Vess και Paul Johnson (1990-91)
Η ιστορία ενός αγοριού που διαθέτει απίστευτες μαγικές δυνάμεις, ικανές να τον καταστήσουν το μεγαλύτερο μάγο όλων των εποχών (και, παρεπιπτόντος, είναι φτυστός ο Harry Potter - Σύμπτωση ?).
The Last Temptation - με τους Michael Zulli και Alice Cooper (!) (1994)
Η ιστορία του Steven, ενός μικρού αγοριού που γνωρίζει έναν μυστηριώδη θιασάρχη με υπερφυσικές δυνάμεις, ο οποίος τον προσκαλεί να γίνει μέλος του περιπλανώμενου θιάσου του, όπου δεν θα μεγαλώσει ποτέ.
The Tragical Comedy or Comical Tragedy of Mr. Punch - με τον Dave McKean (1994)
Οι αναμνήσεις μιας ταραχώδους παιδικής ηλικίας, σε παράλληλη αφήγηση με την ιστορία του Mr. Punch, του διάσημου στην Αγγλία ήρωα παραδοσιακού κουκλοθέατρου.
Μετά την ολοκλήρωση του Sandman, πολλοί είπαν οτι ο Gaiman έδωσε το αριστούργημά του, και δεν θα έπρεπε να περιμένουμε πολλά ακόμα απο αυτόν. Ο ίδιος όμως ο ονειροπλάστης απο την Αγγλία έσπευσε να τους διαψεύσει με τα έργα του ευθύς αμέσως. Εξαιρετικά δείγματα λογοτεχνίας του φανταστικού, αποτυπωμένα με τον μαγικό τρόπο που μόνο αυτός ξέρει να γράφει, ξεπήδησαν απο την πένα του ακριβώς τη στιγμή που εκείνη σταμάτησε να αφηγείται τις περιπέτειες του άρχοντα Μορφέα.
Μερικές απο τις καλύτερες δουλειές της μετα-Sandman εποχής ειναι οι :
Stardust - με τον Charles Vess (1998)
Η ιστορία ενός αγοριού με παράξενη καταγωγή που ξεκινάει μια περιπετειώδη αναζήτηση στη νεραϊδοχώρα, για να φέρει στην αγαπημένη του αυτό που της υποσχέθηκε : ένα πεσμένο αστέρι - μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 2007 (Stardust - film)
Neil Gaiman's Midnight Days - με διάφορους καλλιτέχνες (1999)
Μια συλλογή πρώιμων, ανέκδοτων σεναρίων του συγγραφέα, συμπεριλαμβανομένου του “Jack in the Green” (διαβάστε σχετικά παρακάτω, στο "14 πράγματα που ίσως δε γνωρίζατε...").
Neil Gaiman's Only the End of the World Again - με τον P. Craig Russell (2000)
Η ιστορία του Lawrence Talbot, ενός λυκάνθρωπου που καταλήγει σε ένα μικρό χωριό, όπου οι κάτοικοι προσπαθούν να επαναφέρουν τη λατρεία αρχαίων θεών.
Harlequin Valentine - με τον John Bolton (2001)
Η ιστορία της Missy, η οποία αναζητεί τον κάτοχο της καρδιάς που βρήκε καρφωμένη στην πόρτα της στις 14 Φεβρουαρίου. Δεν ξέρει όμως οτι αυτός, ένας σκανδαλιάρης αρλεκίνος, την παρακολουθεί.
Murder Mysteries - με τον P. Craig Russell (2002)
Το χρονικό του πρώτου εγκλήματος που διαπράχθηκε ποτέ στο σύμπαν, πολύ προτού τον Κάιν και τον Άβελ, αφηγημένο απο τον άγγελο που ανέλαβε την εξιχνίασή του.
Marvel 1602 - με τον Andy Kubert (2003)
Μερικοί απο τους γνωστότερους ήρωες της Marvel Comics, τοποθετημένοι στην Ελισαβετιανή εποχή.
Neverwhere - σε σενάριο του Mike Carey και εικονογράφηση του Glenn Fabry (2007)
Γραμμένο απο τον Gaiman για τηλεοπτική σειρά του BBC Two το 1996, και με την υπόθεσή του να εκτυλίσσεται στο μυστηριώδες, υπόγειο Λονδίνο, το Neverwhere διασκευάστηκε αρχικά σε νουβέλα απο τον ίδιο, και μετέπειτα σε graphic novel.
Το 1998, ο Neil Gaiman έγραψε το πρώτο του παιδικό βιβλίο, το The Day I Swapped My Dad for Two Goldfish, σε μορφή graphic novel, εικονογραφημένο απο τον Dave McKean. Πρόκειται, όπως πολύ γλαφυρά περιγράφει ο τίτλος, για την προσπάθεια ενός μικρού παιδιού να πάρει πίσω τον μπαμπά του, αφού προηγουμένως τον είχε ανταλλάξει με έναν φίλο του για ...2 χρυσόψαρα. Ήταν μια καλή αρχή για τον συγγραφέα στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. όμως η συνέχεια ήταν ακόμα καλύτερη.
Το επόμενό του πόνημα ήταν το, ήδη κλασικό Coraline (2002), μία νουβέλα στολισμένη με σκόρπιες εικόνες απο τον Dave McKean. Η Coraline βρίσκει μία μικρή κλειδωμένη πόρτα στο σπίτι όπου μετακόμισε πρόσφατα με τους γονείς της. Ανοίγοντάς την, περνάει μέσα απο έναν στενό διάδρομο σε μια παράλληλη πραγματικότητα, όπου τα πάντα είναι σχεδόν ίδια με τον αληθινό κόσμο, αλλά πιο συναρπαστικά. Στον κόσμο αυτό, οι γονείς της ασχολούνται μαζί της, οι γάτες μιλάνε, και κάθε μέρα είναι σαν γιορτή. Όμως, όπως πολύ σύντομα θα ανακαλύψει το μικρό κορίτσι, ο μαγικός αυτός κήπος κρύβει ένα πολύ επικίνδυνο μυστικό. Το Coraline αγαπήθηκε αμέσως απο κοινό και κριτικούς, και γνώρισε μια πρωτοφανή επιτυχία, η οποία οδήγησε στη διασκευή του σε graphic novel απο τον P. Craig Russell το 2008, στη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη, με μεγάλη επίσης επιτυχία, το 2009 (Coraline - film), και στη μετατροπή του σε video game, βασισμένο στην ταινία - Coraline (video game).
Άλλα εικονογραφημένα παιδικά του βιβλία είναι τα :
The Wolves in the Walls - με τον Dave McKean (2003), η ιστορία μιας οικογένειας που προσπαθεί να ξανακερδίσει το σπίτι της απο τους λύκους που το κατέλαβαν όταν βγήκαν απο τους τοίχους,
Blueberry Girl - με τον Charles Vess (2009), ένα ποίημα - προσευχή για ένα αγέννητο ακόμα μωρό,
και Crazy Hair - με τον Dave McKean (2009).
Επίλογος
Το στύλ γραφής του Neil Gaiman είναι πολυεπίπεδο, ανθρωποκεντρικό, αλληγορικό, γεμάτο ιστορικά στοιχεία και λογοτεχνικές αναφορές. Το αρχικό υλικό που δημιουργείται, αναμιγνύεται στη συνέχεια σε μία χύτρα γεμάτη με στοιχεία όπως η παιδική αθωότητα, η μαγεία σε όλες τις μορφές και εκφάνσεις της, και η περιφρόνηση και άρνηση της πραγματικότητας, για να καταλήξουμε στο τελικό, εξαγόμενο προϊόν, ένα σβώλο χρυσού της λογοτεχνίας του φανταστικού, με τέλειο σχήμα και εκθαμβωτική, ανέγγιχτη απο το χρόνο λάμψη.
Και, αν ρωτήσει κανείς ποιό είναι το μυστικό του, νομίζω πως ο ίδιος έχει δώσει την καλύτερη δυνατή απάντηση όταν είπε : "Η αλήθεια είναι πως, όταν ήμουν παιδί, περισσότερο απο ο,τιδήποτε στον κόσμο αγαπούσα τα βιβλία. Και, κάθε τόσο, έπιανα τον εαυτό μου να διαβάζει ένα παιδικό βιβλίο και να σκέφτεται πως αυτός που το έγραψε δεν έχει ιδέα πώς είναι να είσαι παιδί. Πώς μπορεί κάποιος να ξεχάσει τόσο σύντομα ?". "Και υποσχέθηκα στον εαυτό μου οτι εγώ δεν θα ξεχνούσα ποτέ. Και νομίζω πως δεν ξέχασα".
14 πράγματα που (ίσως) δε γνωρίζατε σχετικά με τον Neil Gaiman
- Το πρώτο βιβλίο που έγραψε, το 1984, ήταν μια βιογραφία του συγκροτήματος Duran Duran
- Όταν ήταν 7 ετών, απορρίφθηκε απο ένα καλό σχολείο λόγω της ενασχόλησης της οικογένειάς του με τη Σαϊεντολογία. Έτσι, παρέμεινε στο παλιό του σχολείο, το μοναδικό αγόρι σε μία τάξη γεμάτη με κορίτσια.
- Δεν έχει πάει ποτέ στο κολλέγιο.
- Η μακροχρόνια συνεργασία του με τη DC Comics έγινε πραγματικότητα μετά απο ενθάρρυνση του φίλου του, του μεγάλου Alan Moore. Ο Gaiman έστειλε ένα δοκιμαστικό σενάριο που έιχε γράψει για τη σειρά Swamp Thing, με τίτλο “Jack in the Green”, στην Karen Berger, εκδότρια του ίδιου του Moore στην εταιρεία. Η Berger δεν το χρησιμοποίησε, αλλά προσέλαβε τον νεαρό άγγλο για να υλοποιήσει ένα μελλοντικό σχέδιο της εταιρείας ονόματι ... The Sandman.
- Πριν τον Sandman του Gaiman υπήρξε ένας άλλος Sandman, ένας ήρωας της DC απο τη δεκαετία του 30, που φορούσε μάσκα αερίων, και σκότωνε κακοποιούς με ένα όπλο αερίων.
- Είναι πολύ καλός φίλος με την τραγουδοποιό Tori Amos. Μάλιστα, την έχει κάνει ηρωίδα στο graphic novel του Stardust. Και αυτή τον αναφέρει σε αρκετά τραγούδια της, όπως τα "Tear in Your Hand" ("If you need me, me and Neil'll be hangin' out with the dream king. Neil says hi by the way"), "Space Dog", "Horses" ("But will you find me if Neil makes me a tree?"), "Carbon" και "Not Dying Today".
- Είναι επίσης νονός της κόρης της Tori Amos Tash. Το ποίημα Blueberry Girl, που μεταμορφώθηκε σε παιδικό βιβλίο το 2009 απο τον εικονογράφο Charles Vess είναι αφιερωμένο στις Tori και Tash.
- Ξέρετε ποιά γυναίκα πόζαρε για το εξώφυλλο του Death: the High Cost of Living, του γνωστού spin-off του σύμπαντος του Sandman ? Η ίδια που έγραψε και την εισαγωγή - μα φυσικά η Tori Amos. (δείτε το εξώφυλλο εδώ)
- Έχει δημιουργήσει τους χαρακτήρες Angela, Cogliostro, και Medieval Spawn της δημοφιλούς σειράς Spawn του Todd McFarlane. Ο McFarlane, στα πρώτα τεύχη του Spawn είχε προσκαλέσει γνωστούς συγγραφείς όπως τον Gaiman, τον Alan Moore, τον Frank Miller, να γράψουν απο ένα τεύχος. Ο Gaiman έγραψε το #9, συστήνοντας τους 3 διάσημους χαρακτήρες, τους οποίους ο McFarlane χρησιμοποίησε επανειλημμένα στην εξέλιξη της ιστορίας. Έπειτα όμως, προσπάθησε να τον αφήσει έξω απο τα συγγραφικά δικαιώματα. Το θέμα πήγε στα δικαστήρια, και ο Gaiman δικαιώθηκε.
- Στο video game SimCity 2000, αν ένας παίκτης θέσει ένα ερώτημα σε μια βιβλιοθήκη, και πατήσει "Ruminate", εμφανίζεται ένα άρθρο για την προσωπικότητα των πόλεων. Το άρθρο είναι γραμμένο απο τον Gaiman, και είναι επίσης διαθέσιμο στο επίσημο site του.
- Στην τηλεοπτική σειρά επιστημονικής φαντασίας Babylon 5, μία απο τις φυλές (οι Gaim) έχει πάρει το όνομά της απο τον Gaiman, προς τιμήν της συγγραφικής συνεισφοράς του. Το παρουσιαστικό των Gaim είναι μια μίξη εντόμου και του άρχοντα Μορφέα απο τον Sandman.
- Το 2007, ο αρωματοποιός Beth Schiffrin της Black Phoenix Alchemy Lab δημιούργησε μια σειρά απο 7 αρώματα με τον τίτλο The Carousel ως φόρο τιμής στον Neil Gaiman. Έμπνευση για τον δημιουργό αποτέλεσαν ήρωες απο δύο νουβέλες (όχι comics) του Gaiman, τα Τhe Anansi Boys και American Gods.
- Κατέχει μια θέση στο TOP 10 της λίστας του Dictionary of Literary Biography με τους μεγαλύτερους εν ζωή μετα-μοντέρνους στγγραφείς.
- Το τεύχος #19 του Sandman ("A Midsummer Night's Dream" - παραλλαγή του περίφημου έργου του William Shakespeare) κατέκτησε το ακριβοθώρητο βραβείο World Fantasy Award για το καλύτερο short story το 1991, όντας το πρώτο, και τελευταίο comic που κατάφερνε να κατακτήσει ένα σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο. Και λέω τελευταίο, επειδή μετά τη βράβευσή του οι κανονισμοί της αρμόδιας επιτροπής άλλαξαν, καθιστώντας απαγορευτικό για οποιοδήποτε μελλοντικό comic να ξανακερδίσει ένα αντίστοιχο έπαθλο.
Neil Gaiman @ wikipedia
Neil Gaiman @ the Grand Comics Database
Neil Gaiman @ the Comic Book DB
Neil Gaiman's official web site
site για τη βιβλιογραφία τουNeil Gaiman
Βιβλιογραφία του Neil Gaiman στη wikipedia
Τα comics του Neil Gaiman
Neil Gaiman's weblog
Neil Gaiman's Twitter stream
New Yorker profile of Gaiman
Neil Gaiman official online bookstore
Εισαγωγή στη δουλειά του Neil Gaiman - άρθρο
Neil Gaiman @ pulp.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου